امام علی (ع) و مباحث تربیتی

نمونه متن کتاب امام علی (ع) و مباحث تربیتی

 

معرفی الگوها

1 – انسان در جستجوی الگوها

برخی می خواهند صحیح زندگی کنند ، و درست انتخاب نمایند . و بدنبال روش های درست زندگی و در جستجوی الگوهای کامل می باشند ، حقیقت را می طلبند و در یافتن واقعیت ها تلاش می کنند . و از همه می پرسند باید ها و نباید ها کدامند ؟

چگونه بودن و چگونه زیستن را می خواهند فراگیرند تا سرمایه زندگی را ارزان از دست ندهند ، و در آینده با حسرت و اندوه دمساز نباشند .

با این دسته از انسان ها که در جستجوی شیوه های صحیح زندگی می باشند ، می شود از الگوهای راستین صحبت کرد ، و حق و باطل را به ارزیابی گذاشت ، و زندگی و روش های صحیح و غلط زیستن را به بحث و بررسی نشست ، چون در پی واقعیت ها تلاش می کنند . بخصوص در جهان معاصر ، که در بسیاری از کشورها ، انسان ها از مذهب و معنویت فاصله گرفتند و خواستند خودشان بی دخالت مکتب و ملتی انتخاب کنند ، و انواع شیوه های بودن را در پوشش و تغذیه و روابط اجتماعی ، آزمودند ، و به انواع انحراف و آلودگی ها دچار شدند ، و به انواع زدگی ها و پوچگرائی ها و پوچی ها مبتلا گشتند ، و خطرات آ« را به همه وجود لمس کردند ، و دانستند که : انواع شعارهای مکاتب سیاسی و مادی سرابی بیش نبود ، و انسان هائی که : خود را نشناختند ، انسان ها را نمی شناسند ، نمی توانند راه و رسم زندگی انسان را کشف و بشناسانند ، آنکس که خود را نشناخت چگونه دیگران را می شناسد ؟

و آنکس که انسان را ، و انسانیت را نمی شناسد چگونه صلاح و فساد زندگی را درک می کند ، و می تواند برای انسان ها راه و رسم زندگی تعیین کند ؟

و باید ها و نباید های زندگی فردی و اجتماعی انسان را می داند ؟

از این رو نسل معاصر پس از به بن بست رسیدن همه شعارهای مکاتب مادی ، چون هنوز هم خود را نشناخت و هویت خود را نیافت ، و راه و رسم زندگی صحیح را به تجربه نگذاشت چونان گذشته در جستجوی پیدا کردن راه صحیح زندگی است ، در جستجوی یافتن الگوهاست و تا الگوهای کامل زندگی را نیابد ، آرام نخواهد گرفت .

به او گفتند : تو و انتخاب تو اصالت دارد

اما هر چه تلاش کرد که با این اصالت چه می شود کرد ؟ به کدام سوی باید گریخت ؟

از کدام الگو و شیوه باید پیروی کرد ؟ پاسخی دریافت نکرد و تنهای تنها ماند و با اینکه باور کرده بود انتخاب او اصالت دارد نتوانست راه و رسم صحیح زندگی را بیابد .

به انسان ها گفتند : بر اساس مکتب اومانیسم ( اصالت انسان ) خودت راه را بیاب ، شیوه های زندگی را خلق کن ، از جائی و از فردی پیامی را دریافت نکن که : تو اصالت داری ، و باید خودت برای زندگی خود تصمیم بگیری ، اما هرچه فکر کرد ، مطالعه کرد ، مدل های گوناگون را به تجربه گذاشت . از تاریکی نفس خویش نجات پیدا نکرد ، و ندانست چه باید بکند ؟ به کجا باید برود ؟ و چگونه باید زندگی کند ؟ به انسان ها گفتند : شما آزادید ، و بر اساس اصول دموکراسی ، شما انسان ها آزادی کامل دارید ، هر چه می خواهید بخورید و بیاشامید ، و هر گونه که دوست دارید زندگی کنید ، اما اضطراب و نگرانی انسان ها را درمان نکردند که می گویند : حال که آزادیم و در پرتو دموکراسی باید زندگی کنیم . چگونه باید زندگی کرد ؟

و راه و رسم زندگی صحیح کدام است ؟

از کدام راه باید رفت ؟

و به کدامین جهت باید گریخت ؟

اهداف آفرینش ما کدامند ؟

و چگونه باید آن را بدست آورد ؟

و ... ( صفحه 118 )

 

برخورد با خلافکاری ها

برخورد همانند و عکس العمل

برای تربیت افراد ، همیشه نصیحت و اندرز کار ساز نیست ، گاهی باید شخص بی تربیت یا زورگو را در شرائطی قرار داد که واقعیت ها را درک کرده ، تلخی زشتی ها را لمس کند .

مرد قد بلند شوخی در مدینه بود .

روزی وارد مسجد شد ، و امام علی (ع) را دید که مشغول نماز است ، چون اندام امام متوسط و معتدل بود ، نعلین امام علی (ع) را گرفت و بر بالای طاق ستون مسجد گذاشت ، که امام علی (ع) نتواند بردارد ، تا مجبور از او خواهشی نماید ، و از این عمل خود خشنود بود و می خندید . پس از نماز ، امام علی (ع) پاسخ مناسب به او داد ، صبر کرد ، وقتی که آن شخص برای تشهد بر زمین نشست ، دامن پیراهن او را جمع کرد و ستون مسجد را با قدرت شگفت انگیز خود مقداری بلند کرده و بر روی پیراهن مرد شوخ طبع گذاشت ، که نه او قدرت بلند کردن ستون را داشت و نه دیگران .

وقتی نماز آن مرد تمام شد و دید که کاری از او ساخته نیست ناچار به التماس افتاد ، و اضطراب پیدا کرد بود که لباس قیمتی او نابود می شود ، حال امام و دیگران به او نگاه می کردند و می خندیدند . وقتی فراوان التماس کرد ، امام علی (ع) فرمود : به شرطی پیراهن تو را آزاد می کنم که قول بدهی دیگر نسبت به مردم از اینگونه شوخی ها نکنی !

آن مرد سوگند یاد کرد که دیگر اینگونه رفتار های زشت را تکرار نکند . و امام علی (ع) دامن پیراهن او را آزاد کرد . ( صفحه 207 )

فهرست امام علی (ع) و مباحث تربیتی

فهرست کامل کتاب امام علی (ع) و مباحث تربیتی :

 

الگوهای رفتاری و عنصر زمان و مکان

اقسام الگوهای رفتاری

 

ضرورت ها

اول – تربیت از دیدگاه امام علی (ع)

دوم – ضرورت جاذبه و دافعه

 

فصل اول – روش تربیت

1 – چگونگی تربیت کودک

2 – کودکان و تمرین نماز

3 – رشد فکر دینی کودک

4 – تشویق کودک به سخنرانی

5 – شرائط تنبیه کودکان

6 – روش بازداری کودک

7 – شتاب در تربیت کودک

 

فصل دوم – معرفی الگوها

معرفی امام (ع) به عنوان الگوئی کامل و برتر

اول – ضرورت الگوها

1 – انسان در جستجوی الگوها

2 – ضرورت وجود الگوها

3 – هماهنگی فلسفه تربیت با فلسفه عصمت

4 – نقش رهبران معصوم (ع) در تکامل ارزش ها

 

دوم – معرفی الگوها

1 – فضیلت های برتر

2 – معرفی الگوی کامل انسانیت

3 – الگو بودن علی (ع) از زبان دیگران

4 – الگو بودن امام (ع) از زبان پیامبر (ص)

5 – الگو بودن امام (ع) از زبان دوست و دشمن

6 – الگو بودن امام (ع) از زبان دانشمندان دنیا

 

فصل سوم – مجازات و تربیت

1 – روش صحیح مجازات و تربیت

2 – مبارزه با غرور

3 – برخورد با خلافکاری ها

 

فصل چهارم – روش برخورد با یتیمان

1 – ضرورت تامین نیاز های روانی یتیمان

2 – رسیدگی به امور یتیمان

 

فصل پنجم – روش برخورد با مردم

1 – احترام به پیامبر (ع)

2 – احترام به بزرگتر در نامگذاری

 

فصل ششم – پشتوانه های تربیت و خود سازی

1 – یاد خدا

2 – علم سودمند

 

در چشمه ساز نهج البلاغه

1 – نقش الگوئی پیامبر اسلام (ع)

2 – نقش الگوئی پیامبر الهی (ص)

3 – نقش الگوئی امام علی (ع)

4 - نقش الگوئی امامان معصوم (ع)

5 – معرفی الگوهای کامل

فهرست کتاب

کتابنامه موضوعی