نمونه متن کتاب امام علی (ع) و تفریحات سالم
همانگونه که بدن به انواع غذاها محتاج است . روح آدمی نیز به شادابی و تفریحات سالم نیازمند است ، و غذای روحی و روانی همواره در کتار غذای جسم مطرح بوده است .
با بررسی سیره عملی حضرت امیر المومنین (ع) این حقیقت را به روشنی مشاهده میکنیم . مانند :
1 – تماشای آب گودال ها پس از باران
حضرت امیر المومنین (ع) نقل فرمود که : شبی در مدینه باران فراوانی بارید و بیابان ها و گودال ها پر از آب شد . صبح آن روز رسول خدا (ص) به من فرمود : بیا تا به صحرای عقیق برویم و طراوت و صفای آب های جمع شده در گودال و دره ها را تماشا کنیم .
همراه پیامبر به تماشای بیابان رفتیم و منظره های زیبای طبیعت را تماشا می کردیم ، گفتم : ای رسول خدا ! اگر دیشب اطلاع می دادید غذائی آماده می کردم .
پیامبر فرمود : آنکس که ما را تا اینجا آورد ، نمی گذارد گرسنه بمانیم ، ناگاه ابری آمد و خود را پائین کشید و سفره غذائی در پیش روی پیامبر انداخت . در آن سفره ، انارهای زیبائی بود که به آن طراوت و زیبائی هیچ چشمی ندیده بود . از آن انارها خوردیم و مقداری برای فاطمه و فرزندان خود برداشتیم .
2 – استفاده از زیبائی های طبیعت
حضرت امیر المومنین (ع) وقتی به سوی صفین حرکت می فرمود به سرزمین بلیخ رسید که جای خوش آب و هوائی بود ، و رودخانه بزرگ و پر آبی داشت ، مناظر زیبای آن سرزمین ، امام علی (ع) را به خود مشغول کرد .
آن حضرت دستور داد تا سپاهیان در آنجا مدتی بمانند و از آب و هوای دلنشین آن سامان بهرمند گردند ، و استراحت کنند . با این که حضرت امیر المومنین (ع) در حال پیشروی به سوی سرزمین صفین بود ، و جنگ بسیار سرنوشت سازی در پیش روی داشت ، و لشگر چند ده هزار نفری را رهبری می کرد ، اما از تفریحات سالم سربازان و بهره برداری از طبیعت غفلت نفرمود . ( صفحه 67 )
سرگرمی های سالم
شناگری و تیر اندازی
جوان و نوجوان برای رشد و کمال روحی و جسمی هم به فعالیت های بدنی نیاز دارد ، و هم به طراوت و شادابی روح باید تفریحات سالم را بگونه ای برای جوانان فراهم کرد که هم وقت آنها را پر کند ، و بیکار و سرگردان نمانند ، و هم در رشد جسمی و روانی آنان تاثیر داشته باشد ، که امام علی (ع) به دو نوع از سرگرمی های خوب اشاره می فرماید که رهنمود داد :
علموا اولادکم السباحه و الرمایه ( بر کودکان و نوجوانان خود شناگری و تیر اندازی بیاموزید )
شوخی های متواضعانه
خندیدن و خنداندن درست و دور از رفتار ها و الفاظ زشت مانعی ندارد . فرق است بین دروغ گفتن ، مسخره کردن ، بازی کردن با آبروی مردم ، و فروتن و متواضع بودن .
حضرت امیر المومنین (ع) مردی بزله گو نبود ، اما لبخند بر لبان مبارکش بود ، و در برخورد با کوچک و بزرگ شاد و دارای چهره ای شاداب و خندان بود .
الف – رسول گرامی اسلام (ص) نیز در فرصت های مناسب اصحاب و یاران خود را می خنداند و آنها را شاداب و سرحال نگه می داشت . به پیرزنی فرمود : چرا تلاش می کنی ، پیر زنها به بهشت نمی روند . آن زن ناراحت شد و گفت : یا رسول الله من به بهشت نمی روم ؟ رسول خدا (ص) در حالی که می خندید ، فرمود : همه جوان شده و وارد بهشت می گردند .
ب – روزی پیامبر (ص) با امام علی (ع) در مجلسی خرما تناول می فرمود ، و هسته های خرما را مقابل علی (ع) می گذاشت ، بگونه ای که اگر کسی وارد می شد فکر می کرد همه خرماها را علی (ع) خورده و آن حضرت چیزی تناول نفرموده است . آنگاه خطاب به علی (ع) فرمود : شما زیاد خرما خورده اید ؟ حضرت جواب داد : آنکس زیادتر خورده که خرما را با هسته آن تناول کرد ؟ که لبخند بر لبان پیامبر (ع) نقش بست .
ج – امام علی (ع) همواره از شوخی های زشت و بی معنا پرهیز می کرد و عمرو عاص را در پخش اینگونه شایعات مورد نکوهش قرار داد که در خطبه 84 مرز میان شوخی های ناروا و روا را روشن کرد که فرمود : شگفتا از عمر و عاص پسر نابغه ! میان مردم شام گفت که من اهل شوخی و خوشگذرانی بوده و عمر بیهوده می گذرانم ! حرفی از روی باطل گفت و گناه در میان شامیان انتشار داد .
مردم آگاه باشید ! بدترین گفتار دروغ است ، عمروعاص سخن می گوید ، پس دروغ می بندد ، وعده می دهد و خلاف آن مرتکب می شود ، درخواست می کند و اصرار می ورزد ، اما اگر چیزی از او بخواهند ، بخل می ورزند ، به پیمان خیانت می کند ، و پیوند خویشاوندی را قطع می نماید ، پیش از آغاز نبرد در هیاهو و امر و نهی بی مانند است تا آنجا که دست ها به سوی قبضه شمشیرها نرود .
اما در آغاز نبرد ، و برهنه شدن شمشیرها ، بزرگ ترین نیرنگ او این است که عورت خویش آشکار کرده ، فرار نماید . آگاه باشید بخدا سوگند که یاد مرگ مرا از شوخی و کارهای بیهوده باز می دارد ، ولی عمروعاص را فراموشی آخرت از سخن حق بازداشته است ، با معاویه بیعت نکرد مگر بدان شرط که به او پاداش دهد ، و در برابر ترک دین خویش رشوه ای تسلیم او کند . ( صفحه 76 )
فهرست کامل کتاب امام علی و تفریحات سالم :
حقیقت جاودانه
سرآغاز
الگوهای رفتاری و عنصر زمان و مکان
اقسام الگوهای رفتاری
ضرورت ها
اول – نهج البلاغه و نیاز های انسان معاصر
1 – نظریه تغییر دائمی و عمومی
2 – نظریه رئالیسم و ثبوت واقعیت ها
دوم – نیازمندی های روانی انسان
1- اثبات اصالت روح
2- اثبات نیازمندی های انسان
3- ضرورت تفریحات و شادی
بخش اول – امام علی (ع) و تفریحات سالم
فصل اول – گردش و تفریح
1 – تماشای آب گودال ها پس از باران
2 – استفاده از زیباوی های طبیعت
فصل دوم – سرگرمی های سالم
1 – شناگری و تیر اندازی
2 – شوخی های متواضعانه
3 – شنا در رودخانه
فصل سوم – وسیله سواری
1 – وسیله سواری امام علی (ع)
2 – مسابقات اسب سواری
فصل چهارم – قبول هدایای دوستان
1 – قبول هدیه حلوا و شوخی کردن
2 – پذیرش میهمانی ها
3 - شرائط پذیرش میهمانی
فصل پنجم – با کودکان یتیم
1 - بر طرف کردن نیاز مادی و روحی یتیمان
2 - خوشروئی و تبسم بر لب داشتن
فصل ششم – لذت های حلال
الگوهای رفتاری حضرت امیر المومنین (ع)
1 – روان آدمی و لذت های حلال
2 – ضرورت لذت های حلال
بخش دوم – تجمل و زیبائی
فصل اول – انگشترهای امام علی (ع)
1 – چهار انگشتر
2 – نقش انگشتر امام علی (ع)
3 – انگشتر و زینت مردم
4 – کیفیت انگشتر
فصل دوم – رنگ کردن مو
اعتراض اصحاب به امام علی (ع)
فصل سوم – خانه و مسکن مناسب
1 – خانه وسیع خریدن
2 – روش استفاده از خانه های مجلل
فصل چهارم – طرح و مدل لباس
1 – طرح و مدل لباس خوب
2 – استفاده از لباس های نو
3 – لباس حریر حرام است
4 – رنگ لباس ها
5 – کیفیت لباس ها
6 – آداب لباس پوشیدن
در چشمه سار نهج البلاغه
1 - ضرورت شادی و لذت
2 – اندوه رزق و روزی را نخوردن
3 – لذت های دنیا و آخرت
4 – دعا برای شادی و سرور پیامبر (ع)
5 – شادی و لذت پرهیزکاران