نوشته زیر برگرفته از کتاب «نسیم مهر» (متن پیاده شده برنامه پرسش و پاسخ رادیویی استاد حسین دهنوی) می باشد.

سؤال 1ـ کودکان بیشتر در چه سن و در چه موقعیت هایی با آلت تناسلی خود بازی می کنند؟ آیا لازم است آنان را از این کار بازداریم؟ اگر چنین است، چگونه می توان جلو این رفتار را گرفت؟

کودکان، بیشتر پس از رهایی از پوشک (به جهت کنجکاوی)، با آلت تناسلی خود بازی می کنند.
این رفتار، گاهی به جهت مشکلات جسمی (خشکی پوست آلت یا خارش و سوزش آن) است.
در مواردی، اضطراب، باعث این رفتار می شود و از این راه، کسب آرامش می کند.
به طور کلی، این رفتار، هنگام استحمام، بازیگوشی، خستگی، بی حوصلگی، در خودرو هنگام حرکت، و هنگام مطالعه (در سنین تحصیل)، بیشتر وجود دارد.
شما باید او را از این کار منع کنید؛ زیرا اگر دستکاری ها استمرار داشته باشد، به طور طبیعی احساس لذت می کند و این احساس لذت، ممکن است در آینده (هنگام بروز غرایز جنسی) او را دچار انحراف جنسی کند.
در این حالت بکوشید با استفاده از روش حواس پرت کردن یا مشغول ساختن دست های او، کودک را از این کار بازدارید. توجه داشته باشید که اگر برای کسب آرامش این عمل را انجام می دهد، آرامش روحی او را با از بین بردن زمینه های اضطراب وی فراهم آورید.

سؤال 2ـ پسر 5 ساله ام درباره اعضای خصوصی بدن دیگران کنجکاو است و این مسأله مرا نگران کرده. آیا این نگرانی بجا است؟

کودکان از حدود 3 ـ 4 سالگی درباره اعضای بدن خود و دیگران (چه جنس موافق و چه مخالف) کنجکاو می شوند و مایلند در این باره اطلاعاتی به دست آورند.
این کنجکاوی جنسی در آنان طبیعی است؛ بنابراین، نگران نباشید.
این کنجکاوی، صرفاً جنبه شناختی و کشف دارد؛ پس در مواجهه با آن، خونسردی خود را حفظ کنید. خشونت و سرکوب کودک، ممکن است آن را به مسأله ای جنسی و اخلاقی تبدیل کند و زمینه های انحراف اخلاقی را در او پدید آورد.

سؤال 3ـ چه عواملی باعث زمینه سازی انحراف جنسی نوجوان می شود؟

انحراف جنسی نوجوان، یکباره در دوران بلوغ پدید نمی آید؛ بلکه زمینه های پیشین در آن مؤثر است. این زمینه ها عبارتند از:
1. یاد شیطان پیش از آمیزش:
اگر زن و مرد قبل از آمیزش، نام خدا را بر زبان جاری نسازند، ممکن است شیطان در نطفه آن ها شریک و سبب انحراف فرزند در آینده شود؛ به همین جهت، توصیه شده است که زن و مرد، پیش از آمیزش، از شیطان رانده شده به خدا پناه برند و با نام خدا آغاز کنند و بگویند: «اعوذ بالله من الشیطان الرجیم. بسم الله الرحمن الرحیم».
2. دستکاری آلت تناسلی کودک:
برخی مادران یا پدران، آلت تناسلی دختر یا پسر خود یا قسمت های حساس بدن دختر (ران پا، سینه) را لمس می کنند و می فشارند که عملی ناپسند است. گاهی این گونه تماس ها هنگام بازی با کودک انجام می شود که باید از آن پرهیز کرد.
امام علی (علیه السلام) فرمود: «مباشرة المرأه ابنتها اذا بلغت ستّ سنین شعبةٌ من الزنی» [1] مادری که آلت تناسلی دختر 6 ساله خود را لمس کند، نوعی زنا را مرتکب شده است.
3. بوسیدن و در آغوش گرفتن کودک به وسیله نامحرم:
بوسیدن کودکان به وسیله پدر و مادر و در آغوش گرفتن آن ها، سبب رشد عاطفی شان می شود. این روش اولیای الاهی بوده است و بر آن تأکید داشته اند. [2] اما بوسیده شدن دختر از سوی نامحرم از 6 سالگی به بعد و پسر از 7 سالگی به بعد پسندیده نیست.
رسول اکرم (صلی الله علیه وآله) فرمود: «إذا بلغت الجاریةُ ستّ سنین فلا یقبّلها الغلام و الغلام لا تقبّله المرأه اذا جاوز سبع سنین» [3]
هنگامی که دختر به 6 سالگی رسید، پسر او را نبوسد و وقتی پسر به 7 سالگی رسید، زن او را نبوسد.
نزدیک به همین مضمون از امام صادق (علیه السلام) نیز نقل شده است: «إذا بلغت الجاریة ستّ سنین فلا ینبعی لک أن تقبّلها» [4]  وقتی دختر به 6 سالگی رسید، سزاوار نیست او را ببوسی.
امام علی (علیه السلام) افزون بر بوسیدن، به مسأله در آغوش گرفتن نیز اشاره می فرماید:
«إذا أتت علی الجاریه ستّ سنین لم یجز ان یقبّلها رجلٌ لیست هی بمَحرَم له و لا یضمّها الیه» [5] هنگامی که دختر 6 ساله شد، جایز نیست مرد نامحرم او را ببوسد و وی را در آغوش بگیرد.
4. اشتراک بستر کودکان:
بستر کودکان باید جدا باشد. اشتراک بستر، زمینه های انحراف جنسی را پدید می آورد؛ به همین جهت، دین اسلام آن را نهی کرده است.
رسول خدا (صلی الله علیه وآله) فرمود: «الصبیّ و الصبیّ و الصبیّ و الصبیّة و الصبیة و الصبیة یُفرّقُ بینهم فی المضاجع لعشر سنین» [6] بستر کودکان را از 10 سالگی جدا کنید.  در روایات دیگری 6 سالگی ذکر شده است. [7]
5. رفتارهای عشقی ـ جنسی در حضور کودک:
با توجه به این که پسران، روحیه مردنمایی، و دختران، روحیه زن نمایی دارند، با دیدن رفتارهای عشقی ـ جنسی والدین یا دیگران، ممکن است آن رفتارها را با همسالان خود تقلید کنند. این رفتار در ابتدا گرچه جنبه جنسی و شهوانی ندارد و صرفاً تقلید است، کم کم جنبه جنسی می یابد و انحراف هایی را در پی خواهد داشت.
توجه داشته باشید که عشق ورزی والدین به هم (اظهار محبت) با عشق بازی فرق می کند.

سؤال 4ـ آیا مشاهده روابط جنسی والدین، آثار منفی بر کودک می گذارد؟

اگر کودک، شاهد فعالیت جنسی والدین و دیگران باشد، در انحراف جنسی او در آینده تأثیر خواهد گذاشت؛ بدین سبب، اولیای الاهی در این باره هشدار داده اند.
رسول خدا (صلی الله علیه وآله) فرمود: «و الذی نفسی بیده لو انّ رجلاً غشی إمراته و فی البیت صبیٌ مستیقظٌ یراهما و یسمع کلامهما و نفسهما ما افلح ابداً، إن کان غلاماً کان زانیاً او جاریةً کانت زانیةً». [8] سوگند به کسی که جانم در دست او است، اگر مردی با همسر خود بیامیزد و در خانه، کودکی بیدار باشد و ببیند یا سخن و صدای نفس کشیدن آن ها را بشنود، هرگز رستگار نمی شود و سرانجام به زنا آلوده خواهد شد؛ چه پسر باشد و چه دختر.
آن بزرگوار، از آمیزش زن و مرد در حالی که کودک در گهواره به آنان بنگرد، نهی فرموده است. [9]
نزدیک به این مضمون، از امام صادق (علیه السلام) رسیده است که فرمود: «لا یُجامع الرجلُ امرأته و لا جاریته و فی البیت صَبیٌ فذلک ممّا یُورثُ الزنا» [10] مرد با همسر خود، نزدیکی نکند؛ در حالی که در خانه کودکی هست؛ زیرا سبب زنا می شود. این فرمان، از دیگر اولیای الاهی نیز رسیده است.
علت این تأکید، آن است که عوامل بیرونی و محیطی، به صورت ناهوشیار بر غریزه جنسی کودک تأثیر می گذارد و وقتی صحنه نزدیکی پدر و مادر را ببیند، ممکن است به جهت تقلید، همان کار را با همسالان خود انجام دهد یا به سبب کنجکاوی، با آلت تناسلی خود بازی کند که در هر دو صورت، لذتی را در پی خواهد داشت و همین لذت و استمرار عمل، او را دچار انحرافات جنسی می کند.
تصویر یا صدای عمل جنسی والدین، در حافظه و ضمیر ناخودآگاه کودک می ماند و سبب فشارهای جنسی بر او در دوران نوجوانی و به ویژه بلوغ می شود که غرایز جنسی در او بروز می یابد. در خبرها آمده بود: جوان 27 ساله ای که به سبب انحرافات جنسی به 2 بار اعدام و 3 سال زندان محکوم شد، در اعترافات خود، علت انحراف خویش را مشاهده روابط جنسی والدین ذکر کرد؛ به همین سبب، در قرآن کریم دستور داده شده است که به کودکانتان بیاموزید هنگام خلوت با همسر خود (پیش از نماز صبح، هنگام ظهر، و پس از نماز عشاء)، سرزده به اتاق شما وارد نشوند؛ چرا که ممکن است پوشش مناسبی نداشته باشید  یا شما را در حال آمیزش ببینند و سبب بلوغ زودرس آنان شود؛ «يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا لِيَسْتَأْذِنْكُمُ الَّذينَ مَلَكَتْ أَيْمانُكُمْ وَ الَّذينَ لَمْ يَبْلُغُوا الْحُلُمَ مِنْكُمْ ثَلاثَ مَرَّاتٍ مِنْ قَبْلِ صَلاةِ الْفَجْرِ وَ حينَ تَضَعُونَ ثِيابَكُمْ مِنَ الظَّهيرَةِ وَ مِنْ بَعْدِ صَلاةِ الْعِشاءِ ثَلاثُ عَوْراتٍ لَكُمْ...».(نور، 58)

سؤال 5ـ پسر 6 ساله ام در اتاقش را می بندد، و بدنش را به تخت می مالد. آیا این رفتار، نشانه انحراف جنسی او است؟

توجه داشته باشید که این گونه رفتارها در این سن، جنبه جنسی و اخلاقی ندارد؛ همان گونه که وقتی دستش را داخل شلوار می کند، ممکن است به این جهت باشد که بدنش می خارد یا دست هایش سرد شده اند یا شلوارش جیب ندارد؛ بنابراین، واکنش شدید نشان ندهید؛ بلکه علت یابی کنید تا این رفتار ادامه نیابد (استمرار این رفتار سبب احساس لذتی در او می شود و ممکن است سال ها بعد در دوران بلوغ که غریزه جنسی بروز می یابد، دچار انحراف جنسی شود.
علل رفتار فرزند شما ممکن است چنین باشد:
1. ایجاد حساسیت در والدین:
با توجه به این که در اتاقش را می بندد، احتمال دارد بخواهد در شما حساسیت ایجاد و جلب توجه کند؛ زیرا احتمالاً نخستین بار که با این صحنه مواجه شده اید، واکنش شدید نشان داده اید. اگر واکنش های شدید شما ادامه دارد، توصیه می کنم مدتی حساسیت نشان ندهید و بی توجهی کنید.
2. مردنمایی:
پسران روحیه مرد نمایی دارند و دوست دارند از مردها تقلید کنند. احتمال این که با صحنه ای از خلوت شما و همسرتان مواجه شده یا تصویر و فیلمی جنسی را دیده است، وجود دارد. اگر چنین احتمالی می دهید، مراقب روابط جنسی خود با همسرتان و تصاویر و فیلم هایی که مشاهده می کند باشید.

چـنـد توصیـه:
الف. برای مقابله با این رفتار، هرگز از زور و اهرم فشار استفاده نکنید. اهرم فشار، او را به لجاجت می کشاند.
ب. در صورت تکرار و استمرار این رفتار، با بیانی نرم و آرام در موقعیت های عاطفی، او را نهی کنید و بگویید که این کار، درست نیست.
ج. اگر روی سینه و شکم (دمر) می خوابد، با تشویق و تحسین، او را به شکل مناسب خوابیدن عادت دهید.
د. شما و همسرتان، الگوی مناسب خواب را با درست خوابیدن، به او ارائه کنید.

سؤال 6ـ چندی پیش وقتی در اتاق را باز کردم، دختر 5 ساله ام را با پسرخاله همسالش دیدم در حالی که برهنه بودند و به یک دیگر نگاه می کردند. در مواجهه با چنین صحنه هایی چگونه باید برخورد کنم؟

توجه داشته باشید که این گونه رفتارها در کودکان زیر 6 سال جنبه اخلاقی ندارد و از روی کنجکاوی و برای کشف است. دید کودکان درباره بدن خود و همسالان، مانند دید شما نیست؛ بنابراین، هنگام مواجهه با این گونه صحنه ها خونسردی خود را حفظ کنید و شوکه نشوید.
مناسب ترین برخورد این است که به آن ها بگویید: «بازی کردن بدون لباس، کار درستی نیست. لطفاً سریع تر لباس هایتان را بپوشید.» به آن ها کمک کنید تا لباس بپوشند و فعالیت دیگری برایشان پیدا کنید و بعد بگویید: «مگر نمی دانید برخی از قسمت های بدن که مایو آن را می پوشاند، خصوصی است؟! همان گونه که توالت خصوصی است و دو نفری به آن جا نمی روند، بدن هرکس هم خصوصی است و نباید دیگری آن را ببیند»؛ البته در فرصت های مناسب برای فرزندتان روشن کنید که وقتی می خواهد لباس عوض کند یا به حمام برود، اشکالی ندارد لباس هایش را از تن درآورد یا در ضرورت ها، والدین و پزشک خانواده می توانند به بدن او نگاه کنند.

نکته مهم!
اگر این اتفاق زمانی رخ دهد که سن پسر خاله دختر شما چند سال بیشتر است، آن را جدی تر بگیرید و ارتباط آن ها را به طور غیرمستقیم کم یا قطع کنید و در صورت عدم امکان قطع ارتباط، بر خلوت های آنان نظارت غیرمستقیم داشته باشید.

__________________________
پی نوشت:
[1] ـ طبرسی، مکارم الاخلاق، ص 115 .
[2] ـ مناسب است از 6-7 سالگی به بعد، بوسیدن پسر به وسیله مادر، و دختر به وسیله پدر، از پیشانی و قسمت های غیرحساس صورت باشد، و پدر، دختر خود، و مادر، پسر خویش را در آغوش نگیرد. نوازش سر و صورت و دست های آنان اشکالی ندارد.
[3] ـ طبرسی، مکارم الاخلاق، ص 115.
[4] ـ حر عاملی، وسائل الشیعه، ج5، ص 28.
[5] ـ همان.
[6] ـ شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج3، ص 436.
[7] ـ همان .
[8] ـ حر عاملی، وسائل الشیعه، ج20، ص 134 .
[9] ـ نوادر راوندی، ص 14.
[10] ـ حر عاملی، وسائل الشیعه، ج14، ص 94 .

 

منبع:
نسیم مهر جلد 2، پرسش و پاسخ تربیت کودک و نوجوان؛ حسین دهنوی