نوشته زیر برگرفته از کتاب «نسیم مهر» (متن پیاده شده برنامه پرسش و پاسخ رادیویی استاد حسین دهنوی) می باشد.
قال الامام الصادق (علیه السّلام): «اِنَّ اللّهَ لَيَرحَمُ العَبدَ لِشِدَّةِ حُبِّهِ لِوَلَدِهِ». بدون ترديد خداوند بر بنده خود به خاطر شدّت محبّت به فرزندش، رحم می كند.(كافى، جلد 6، ص50) |
محبت به فرزند، به سن خاصی اختصاص ندارد و تا پایان عمر بدان نیاز دارد؛ اما محبت ویژه و کامل در یک سال اول زندگی او بسیار مهم است. یک سال اول زندگی کودک، دوران دلبستگی (پیوندهای محکم عاطفی با افراد مهم زندگی) است و اگر محبت همراه با احساس امنیت برایش پدید آید، در آیندهی او تأثیر مثبت خواهد داشت. بالا رفتن توان اجتماعی، شادی، و مقاومت در حل مسأله به ویژه در دوران پیش دبستانی، برخی از این آثار است.
رسول خدا (صلی الله علیه وآله) فرمود: «احبّوا الصّبیان و ارحَموهم». [1] کودکان را دوست بدارید و به آنان مهربانی کنید.
برخی والدین از بوسیدن فرزندان خود (به ویژه فرزندان بزرگ تر) ابا دارند؛ در حالی که اولیای الهی چنین میکردهاند.
روزی رسول گرامی (صلی الله علیه وآله) یکی از فرزندانش را روی زانو نشانده، او را میبوسید. مردی از اشراف جاهلیت به حضرت عرض کرد: من 10 پسر دارم و تاکنون هیچ یک را نبوسیدهام. حضرت چهرهاش برافروخته شد و فرمود: «مَن لا یَرحم لا یُرحم». [2] کسی که مهربانی نکند، به او مهربانی نخواهد شد.
باز از همان حضرت است که امر فرمود فرزندان خود را فراوان ببوسید؛ چرا که در برابر هر بوسه، درجهای در بهشت خواهید داشت:
«اکثِروا من قُبلة اولادکم فانّ لکم بکلّ قُبلة درجة فی الجنة». [3]
جواب:
کودک با بغل کردن، بوسیدن، توجه، پاسخ به گریه و حتی نازکشی، لوس نمیشود و این گونه اعمال، سبب رضای خاطر، شادابی و سلامت روحی و خودباوری او خواهد شد.
علت لوس شدن کودک، زیادهروی در محبت، بازی، و توجه دائم است. توصیه میکنم در 2 ماه اول زندگی کودک به جهت ناراحتی جسمی، کولیک (دل پیچه)، نفخ و... به طور کامل و بیدرنگ به او توجه کنید؛ اما از 3 ماهگی به بعد تأمل کنید؛ چرا که مشکلات جسمی کودک تا حدودی از بین میرود و ممکن است گریههای او برای تجدید خاطرههای خوش 2 ماه اول زندگی باشد که مادر او را بغل میکرد و راه میبرد.
در صورت گریهی کودک، پس از اطمینان از عدم مشکل جسمی او، تسلیم گریههایش برای بغل کردن و راه بردن نشوید. میتوانید کنارش دراز بکشید و با نوازش و لالایی او را بخوابانید.
آثار لوس شدن کودک، بد خلقی و ناله برای هر چیزی، درخواستهای غیر منطقی و افراطی، بیاحترامی به حقوق دیگران و همسالان، انحصار طلبی (به جهت کامیابی مطلق)، عدم اتکا به نفس و استقلال، عدم سازش با محیط اجتماعی، ضعف مقابله با پیشامدها و... است.
______________________________
پی نوشت:
[1] ـ کلینی، فروع کافی، ج 6، ص 49.
[2] ـ شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج 4، ص 380.
[3] ـ علامه مجلسی، بحارالانوار، ج 43، ص 282.
منبع:
نسیم مهر جلد 1، پرسش و پاسخ تربیت کودک و نوجوان؛ حسین دهنوی