نوشته زیر برگرفته از کتاب «نسیم مهر» (متن پیاده شده برنامه پرسش و پاسخ رادیویی استاد حسین دهنوی) می باشد.
جواب:
این رفتار به جهت حس تملک است که در کودکان حدود 3 سال، بیشتر وجود دارد و طبیعی است. این حس حدود 5 یا 6 سالگی کمتر می شود و کودکان، راحت تر با هم بازی می کنند.
با توجه به این که کودکان در این سن دوست دارند والدین را خرسند کنند، زمینه برای آموزش اشتراک و ایجاد روحیه ایثار و فداکاری فراهم است. هرگز نکوشید این حس را در فرزندتان از بین ببرید.
برای تعدیل آن می توانید از راهکارهای ذیل استفاده کنید:
1. قانونی وضع کنید که چند عدد از اسباب بازی هایش صرفاً برای خودش باشد و به هیچ کس ندهد.
2. او را تشویق کنید تا بعضی از اسباب بازی هایش (به جز موارد اختصاصی) را با شما به اشتراک بگذارد. او وسایلش را راحت تر در اختیار والدین قرار می دهد؛ زیرا اطمینان دارد که از آن ها محافظت می کنند و اسباب بازی هایش را به او برمی گردانند.
3. شما نیز برخی از وسایلتان مانند ماشین حساب را برای مدتی در اختیار او قرار دهید.
4. شراکت خود را با دیگر اعضای خانواده نیز برایش به نمایش بگذارید.
5. بکوشید برخی از کارهای ساده را در آشپزخانه (پاک کردن سبزی، تهیه سالاد و...) و دیگر کارهای منزل (نظافت و جمع و جور کردن لباس ها، گردگیری و...) را با مشارکت او انجام دهید تا آموزش عملی اشتراک باشد.
6. از او بخواهید تا پیش از آمدن مهمان ها به منزل شما، اسباب بازی هایی را که مایل است، در اختیار همسالان قرار دهد، جدا کند (به او اطمینان دهید که همسالانش، اسباب بازی ها را با خود نمی برند و اگر بخواهند چنین کاری کنند، شما اجازه نخواهید داد).
7. بازی نوبتی با اسباب بازی ها را به او بیاموزید (در صورت عمل به خواسته شما، او و همسالش را با خوراکی تحسین کنید).
8. برای ایجاد روحیه مشارکت، اسباب بازی های دو نفره برایش تهیه کنید که برای بازی با آن به شخص دیگری نیاز باشد.
9. به او چند عدد خوراکی (عدد قابل تقسیم) بدهید تا آن ها را حین بازی با همسالان خود تقسیم کند.
10. در صورت ایجاد تنش با همسالان به جهت این رفتار، بهترین ساز و کار بازدارنده، محرومیت موقت و موردی از دیدار آنان است.
جواب:
این رفتار، طبیعى است و بیشتر در همین سن دیده مىشود. كودك در این سن، حس مالکیت دارد و با تمام توان از اسباببازىها یا اشیایى كه متعلق به او است، دفاع مىكند و مایل نیست دیگران (به ویژه همسالان) به آنها دست بزنند.
لازم نیست این روحیه را از بین ببرید. شما مىتوانید براى تعدیل آن بكوشید. یكى از راههایى كه مىتواند مقدارى از حس تملك او را كاهش دهد، این است كه ساعتى پیش از آمدن مهمانان به منزل شما، با اسباببازىهایش بازى كند؛ البته به میهمان هم توصیه مىكنیم هنگام حضور در مهمانى، اسباببازى مورد علاقه فرزندش را همراه ببرد تا در صورت نیاز، در اختیار او قرار دهد. این عمل، مقدارى از جنجال ناشى از حس تملك فرزند میزبان را مىكاهد.
راهكار دیگر این است كه پیش از دیدار همسال، برنامهریزى كنید؛ به این معنا كه از فرزندتان بخواهید اسباببازىهاى مورد علاقه خود را جمع كند و فقط چیزهایى را در دسترس بگذارد كه مایل است به دوستش بدهد.
نكته مهم:
فرزندتان را وادار نكنید اسباببازىهایش را به دوستش بدهد؛ زیرا این اصرار، او را حریصتر مىكند و بر حس تملك او مىافزاید؛ اما مىتوانید به او هشدار دهید كه اگر برخى از اسباببازىهایش را به دوستش ندهد، ناراحت مىشود و او را ترك مىكند و ممكن است دیگر به خانه آنها نیاید.
توجه داشته باشید كه این حس با این شدت ادامه نمىیابد. او با افزایش سن، به كودكان دیگر علاقهمند مىشود و از بازى با آنها لذت مىبرد؛ در نتیجه حس بخشش و تعاون در او افزایش خواهد یافت.
__________________________
منبع:
نسیم مهر جلد 2، پرسش و پاسخ تربیت کودک و نوجوان؛ حسین دهنوی