چكیده: همان طور كه اشاره شد این یكی از عوامل فطری بودن حجاب این است كه هر چند حجاب در طول تاریخ فرازو نشیبهای بسیاری را طی كرده و گاهی هم با اعمال سلیقه حاكمان تشدید یا تخفیف یافته ولی هیچ گاه به طور كامل از بین نرفته است ‏ همچنین درقسمتهای قبل به نظریه‌های انحرافی مختلفی در مورد حجاب اشاره كردیم و با شان نزول برخی آیات قرآن پیرامون حجاب آشنا شدیم واشاره كردیم كه به دلایل متعددی اسلام بر پوشش تاكید دارد كه از جمله آنها می‌توان به موارد ذیل اشاره كرد

‏1. التهاب‌های جنسی

‏2. حفظ حرمت و كرامت انسانی زن

‏3. كنترل غرایز

‏4. حرمت بخشیدن به زن‏

‏5 ـ آرامش روانی‏

‏6 ـ استحكام پیوندهای خانوادگی‏

‏7. استفاده بهینه از سرمایه انسانی زنان در اجتماع

‏8ـ استواری نظام اجتماعی‏

در ادامه به معرفی پوشش كامل از دیدگاه اسلام و بهترین پوشش ازنگاه اسلام می‌پردازیم و به اركان عفت و پاكدامنی اشاره خواهیم كرد.

 

حجاب یك حداقلی دارد كه اگر آن حداقل رعایت نشود حجابی در كار نیست، یعنی فرد بدحجاب به حساب می‌آید. پوشاندن موی سر به طور كامل، پوشاندن تمام بدن به جز قرص صورت و كف دست و پا به نحوی كه تمام بدن پیدا نباشد؛ پوشش كامل به حساب می‌آید كه البته مراتبی دارد كه پوشش چادر به طور كامل مرتبه كمال حجاب است. اما به شرط آنكه شخص جلوه فروشی و تبرج نداشته باشد یعنی رفتار و سكناتش جلب توجه نكند. تبرج از عروج به معنای ستاره مشتق می‌شود، یعنی فرد مانند ستارگان در آسمان بدرخشد و خود نمایی كند، جلوه فروشی داشته باشد تمام اینها بدحجابی است، پس حجاب علاوه بر حدود، اصول نیز دارد. حدود حجاب این است كه زن‌ها به جز صورت و كف دست و پا بقیه بدنشان باید پوشیده باشد. اصولش هم عدم جلوه‌گری و تبرج است. یعنی با مانتوی تنگ وكوتاه یا رنگ‌های زننده در اجتماع ظاهر نشود یا مثلاً با آرایش بیرون نرود. قرآن كریم كه حداقل حجاب را بیان می‌كند؛ سفارش دیگری در سوره احزاب دارد و خطاب به پیامبر می‌فرماید: «به همسران و دختران خودت اولاً و بعد هم به زنان مومنان بگو اگر می‌خواهند در شرایط امن كامل قرار بگیرند باید جلباب به سر كنند.» در رابطه با جلباب اختلاف نظر بین مفسرین است ولی همه گفته‌اند كه یك تن پوش بلندی است. یعنی یك چیزی غیر از این چارقد و مقنعه‌هایی است كه سر و گردن و سینه را می‌پوشاند. یك چیزی است بزرگ‌تر ولی اینكه محدوده‌اش چقدر باشد بعضی‌ها گفته‌اند چیزی شبیه یك ملافه و بعضی فضاهای مختلفی را آورده‌اند، بعضی به عباء تعبیر كرده‌اند و بعضی گفته‌اند مقنعه بلندی است كه تا بالای زانو را می‌پوشاند. در هر صورت جلباب از نظر اهل لغت و تفسیر معانی گوناگونی دارد ولی همه اتفاق دارند جلباب پوشش وسیع‌تر از مقنعه است كه تمام بدن را یكجا می‌پوشاند كه ما آن را چادر می‌نامیم. س آیه 59 سوره احزاب می‌فرماید: به زنان با ایمان بگو چادر بر سر كنند؛ تا به عفت و حیاء معروف شوند به تعبیر قرآن كریم این حالت به عفت نزدیك‌تر است ذلك ادنی ان یعرفن، كلمه ادنی افعل تفضیل است، یعنی آن برآوردی كه از زنان با حجاب دارند به عفت و پاكی نزدیك‌تر است تا كسانی كه این طور رعایت نمی‌كند در نتیجه زنان با حجاب، كمتر در معرض آزار بیماران قلبی و مزاحمان قرار می‌گیرند.‏

 

چادر ریشه در سیره زنان اهل بیت بویژه حضرت فاطمه‏ زهرا(س) دارد. پیامبر اكرم(ص) چادر را به عنوان یكی از اقلام نوزده گانه ضروری جهیزیه برای دخترش حضرت فاطمه‏زهرا(س) قرار داد. چادر مشكی بهترین و سالم‏ترین پوشش زن مسلمان است كه سراسر حجم بدن او را می‏پوشاند و به او وقار و متانتی خاص می‏بخشد. از این رو چادر حجاب برتر و كامل‏ترین نوع پوشش زن مسلمان است.

 

‏1. چادر یادگار زنان اهل بیت(ع) بویژه حضرت فاطمه زهرا(س) است.‏

‏2. چادر بیش از هر لباسی حجم و شكل بدن را پوشش می‏دهد.‏

‏3. چادر سمبل حجاب اسلامی است كه بارزترین نمود عینی پوشش دینی را به خود اختصاص داده است.‏

‏4. چادر با پوشش یكنواخت و یكپارچه بدن، جلب توجه نامحرم را به كمترین حدّ خود می‏رساند.‏

‏5. چادر، پوشش دینی و ملی زنان ایران است كه دیانت، ملیت و استقلال فرهنگی ملت مسلمان ایران را در دنیا تجلّی می‏بخشد.‏

‏6. چادر، دارای بیشترین بار فرهنگی حیا و عفاف است كه بیش از هر پوششی دست رد بر سینه نامحرم می‏زند.‏

‏7. چادر، سمبل مبارزه با استعمار است.‏

‏8. چادر زیبایی، وقار و متانتی معنوی برای زن به ارمغان دارد.‏

‏9. چادر با اهدای كامل‏ترین پوشش به زن مسلمان، وسیله كمال و تقرّب بیشتر را در او مهیا می‏سازد و بالاترین تواضع در برابر فرامین حق را تجلی می‌كند.‏

 

عفت و پاكدامنی اركانی دارد كه حجاب و پوشش كامل یكی از اركان است اما گاهی دیده می‌شود كه با رعایت حجاب باز ارتباط دختر و پسر رایج است حتی در میان دختران عفیف. چرا؟ چون از ركن اساسی عفت غفلت شده است.‏

زدست دیده ودل هر دو فریاد

كه هرچه دیده بیند دل كند یاد

 

چه دختران پاك و معصوم و چه پسران پاك و معصوم باید نگاه خود را كنترل كنند و چه بسا جوانان كه فقط به خاطر عدم كنترل نگاه در دام شهوت خودشان یا مسائل این چنینی افتادند. پس حفظ نظر یكی از موارد خیلی خیلی اساسی است كه واقعاً جای بحث مفصل دارد.

 

ركن سوم عفت؛ غیرت است. خانواده‌ها همان طور كه به دختران عفت و حجاب آموزش می‌دهند؛ ـ كه خیلی كار درستی است ـ باید به پسران هم یاد دهند كه نگاهشان را حفظ كنند و به دختران نیز نحوه راه رفتن، چگونه صحبت كردن با نامحرم، نگاه نكردن و... را خاطر نشان كنند. تعلیم عفت به دخترها حیاتی‌تر است چون دختران با عدم رعایت حریم عفت گرفتار مشكلات عدیده‌ای در زندگیشان می‌شوند چرا كه اولین بی عفتی دختران كلید ورودشان به فحشاء و روسپی‌گری است. البته عفت و پاكدامنی اركان دیگری هم دارد، مثل ازدواج آسان كه از حوصله بحث ما خارج است. البته زن‌ها به لحاظ كرامت انسانی یك میل و كشش درونی برای حفظ عفت دارند كه آموزش و یادآوری عفت را راحت‌تر می‌كند.‏

 

 

اساساً همه قوانین ریز تا درشت یك گوشه‌ای از راحتی آدم را می‌گیرند و محدودیت ایجاد می‌كنند ولی قانون آمده تا نظم ایجاد كند و الا بشر برای رعایت قوانین دلیلی ندارد. این بحث كه برخی می‌گویند ما با مدل‌ها و پوشش‌های مختلف ـ چه آن كسی كه مقنعه و مانتوی مناسب می‌پوشد یا آن كسی كه حجاب را حفظ نمی‌كند ــ راحت‌تریم حرف غلطی است چون اینها یا معنای راحتی را نفهمیده‌اند و یا راحتی آنی خود را بر آسایش جمعی و نظم همگانی ترجیح می‌دهند. نكته مهم‌تر اینكه توان جسمی بشر، حتی یك قابلیت‌هایی دارد كه اگر آنها را دائماً شكوفاً كند و به آنها دست پیدا كند اصلاً تعریفش از راحتی متفاوت می‌شود. گاهی وقت‌ها می‌خواهیم پیاده روی كنیم، نیم ساعت پیاده روی می‌كنیم و دیگر نمی‌توانیم ادامه بدهیم. ولی در یك شرایطی كه عجله داریم و نمی توانیم منتظر وسایط نقلیه بشویم ممكن است بیش از یك ساعت به سرعت پیاده روی كنیم. انسان آن زمان می‌فهمد كه ظرفیتش بیشتر بوده است. یعنی انسان‌ها وقتی در شرایط خاصی قرار می‌گیرند و خودشا ن را با قوانین تطبیق می‌دهند، ظرفیتشان را شكوفا می‌كنند آن گاه می‌بینند كه در آن شرایط هم راحت تر هستند.‏ پس این ایده را باید تغییر داد و نظام تربیتی مان را هم باید تغییر بدهیم.‏