کتاب حاضر شامل مجموعه گسترده ای از مباحث جامعه شناسی خانواده است که از دو منظر علمی و دینی بررسی شده و به این ترتیب مقایسه ای میان دیدگاه های جامعه شناسان در این حوزه و دیدگاه اسلامی برگرفته از آیات قرآن و احادیث پیامبر و امامان معصوم، در اختیار خوانندگان قرار می گیرد.
در یک تقسیم بندی کلی می توان همه رویکردهای متداول به خانواده را در دو دسته جای داد:
۱٫ رویکرد های توصیفی؛ ۲٫ رویکردهای دستوری؛ دسته اول به توصیف و تبیین واقعیات موجود خانواده می پردازند، دسته دوم اغلب به سمت معرفی الگوی آرمانی مطلوب خانواده و نیز ارائه راهکارهایی برای حل مشکلات و رفع موانع ثبات خانواده، جهت گیری کرده اند.
هدف اصلی در تدوین این کتاب، مقایسه دیدگاه های جامعه شناختی با دیدگاه اسلام است. دیدگاه جامعه شناختی به توصیف مسائل و دیدگاه اسلام با رویکرد دستوری به مسائل پرداخته است.
مباحث کتاب در پنج فصل ارائه شده است؛ «ازدواج و الگوهای خانواده» ، « کارکردهای خانواده» ، « نابرابری جنسی در خانواده» ، « ثبات و استحکام خانواده» و « طلاق»
فصل اول به تعریف، اهداف و سن ازدواج، فاصله سنی همسران، قواعد همسر گزینی، همسان همسری، فرآیند همسرگزینی تا ازدواج و الگوهای خانواده اختصاص دارد. در این فصل سه محور اصلی موضوع ازدواج، همسرگزینی و مروری بر الگوهای خانواده بررسی شده اند. الگوهای خانواده عبارت اند از: خانواده هسته ای یا گسترده، خانواده پدرسالار یا مادرسالار، خانواده پدرمکان یا مادرمکان، خانواده تک همسر یا چند همسر، خانواده تک سرپرست و خانواده ناتنی و الگوهای جایگزین خانواده عبارت اند از: همخانگی، کمون اشتراکی و همجنس گرایی
فصل دوم به تنظیم رفتار جنسی، تولید مثل، حمایت و مراقبت، جامعه پذیری، عاطفه و همراهی، تامین پایگاه اجتماعی، مشروعیت، کنترل اجتماعی، کارکردهای اقتصادی، تداوم نابرابری جنسی پرداخته است. در این فصل مهم ترین کارکردهای اجتماعی خانواده با تاکید بر دیدگاه های جامعه شناسان کارکردگرا و همچنین مکاتب انتقادی و دیدگاه اسلام در مورد هر یک از کارکردهای یاد شده، مورد مداقه قرار گرفته است.
تفاوت های جنسی طبیعی، جامعه پذیری نقش های جنسیتی، تقسیم کار خانگی، توزیع قدرت در خانواده، دیدگاه اسلام، از عناوین اصلی فصل سوم است. در این فصل پس از مروری بر دیدگاه متخصان و دیدگاه اسلام درباره تفاوت های جنسی طبیعی و تایید بر برخی تفاوت ها، به تعدادی از مهم ترین ابعاد نابرابری جنسی در خانواده اشاره شده است. پایان دهنده مباحث این فصل بحث خشونت جنسی در خانواده است که از زاویه نابرابری جنسی و با استفاده از تبیین های علی خردنگر و کلان نگر و تبیین های تفسیری به تحلیل آن پرداخته شده است.
تقدس پیوند زناشویی، انتخاب آگاهانه، ازدواج اختیاری، انتظارات معقول، زیبایی و آراستگی، ارضای جنسی، محدودیت در روابط جنسی، رشد یافتگی و بلوغ زوجین، آموزش نقش های زناشویی و پدر و مادری، عشق و محبت متقابل زوجین، همسان همسری، تک همسری، دارایی و ثروت، تقسیم کار و تفکیک نقش ها، تولد فرزند، حمایت از خانواده، محدودیت طلاق، محدودیت روابط اجتمعی زنان و مردان، نظارت و کنترل، اخلاق و ایمان، عناوین مباحث فصل چهارم است. فصل چهارم به بررسی مجموعه ای از مهم ترین زمینه ها و عوامل متعددی که در ثبات و استحکام و یا تزلزل خانواده دخالت دارند، اختصاص دارد.
فصل پنجم به تعریف طلاق، توصیفی از پدیده طلاق، جایگاه حقوقی طلاق، عوامل رشد میزان طلاق، الگوهای حضانت، پیامدهای طلاق برای همسران، ازدواج مجدد و پیامدهای طلاق برای فرزندان می پردازد. از متون دینی اسلام می توان چارچوب جامعی استخراج کرد که برای پیشگری از وقوع طلاق و کاهش عوارض آن، موثرترین راهکارها را در اختیار می گذارد. به نظر می رسد این چارچوب اسلامی بیش از هر چیز بر محور اخلاق استوار است و در مرحله بعد، ضمانت های حقوقی و حمایت های اجتماعی برای کاهش عوارض طلاق در این چارچوب در نظر گرفته شده است.
بخش نتیجه گیری نیز که در پایان کتاب آمده است به تعریف خانواده مطلوب و خانواده موجود اختصاص دارد.
کتاب با درج بخش منابع و نمایه در ۲۹۵ صفحه به پایان رسیده است.