عنوان  :  غيرت ورزي پسنديده
تاریخ  :  1391/07/17
منابع  :  روزنامه كيهان، شماره 20294 به تاريخ 9/6/91، صفحه 6
كلمات كليدي  :  غيرت
نوع مقاله : نشريات
موضوع مقاله : زن و خانواده

خودآرایی و خودنمایی در انظار عموم از رفتارهای ناهنجار در جامعه است كه ارتباط مستقیمی با كجروی‌های جنسی دارد. این موضوع مختص به زنان نیست و در مردان نیز به گونه‌های مختلف انجام می‌پذیرد.

قرآن كریم، خودنمایی و خودآرایی زنان در منظر عمومی را «انحراف جنسی» می‌داند و در آیه 31 سوره مباركه نور، عبارت «ولایبدین زینتهن» (زنان زیورهای خود را آشكار نسازند) را دو مرتبه تكرار می‌كند.

مرحوم «فیض كاشانی» در تفسیر این آیه، زینت را به معنای عام زیبایی بدنی، آرایش جسمانی و زیورهای ظاهری می‌داند و معتقد است كه: خودنمایی چه آشكار ساختن زیبایی‌های طبیعی باشد و چه به نمایش گذاشتن آراستگی‌ها و زیورآلات، رفتار ناهنجار جنسی است.

از پیامبر اعظم(ص) نیز روایت شده كه زنان طناز و عشوه گر كه دل و دین مردان هوسران را می‌ربایند، «دام‌های شیطان» هستند. با مرور برخی روایات معلوم می‌شود كه مراد از طنازی و عشوه‌گری عبارت است از: پوشیدن لباس نازك، گفتار با لحن نازك و تحریك كننده و راه رفتن با عشوه و ناز است، چرا كه موجب تحریك مردان و و به تعبیر روایات «زنای چشم» می‌شود.

در قرآن كریم بر حفظ نگاه تاكید ویژه‌ای داشت و در آیات 30 و 31 به صورت جداگانه به زنان و مردان این نكته را گوشزد می‌كند: به مردان با ایمان بگو دیده فرو نهند و پاكدامنی ورزند كه این برای آنان پاكیزه‌تر است زیرا خدا به آنچه می‌كنند آگاه است؛ و به زنان با ایمان بگو دیدگان خود را (از هر نامحرمی) فرو بندند و پاكدامنی ورزند و زیورهای خود را آشكار نگردانند مگر آنچه كه طبعا از آن پیداست.

 

غیرت پسندیده

از بحث اول مسئله یعنی رفتار ناهنجار زنان كه گذر كنیم، مورد دوم نقش مردان در كنترل و حفظ نوامیس است؛ چیزی كه از آن در متون دینی «غیرت» یاد می‌شود. یعنی مومن نباید نسبت به اطرافیان خود بی تفاوت باشد، چرا كه خداوند «غیور» استو بی غیرتی را نمی‌پسندد.

به بیان دیگر، غیرت با كرامت و عزت درهم تنیده شده و به هر میزان كه شخص از كرامت و عزت برخوردار است، از غیرتمندی بهره دارد. از همین رو در نهج البلاغه امیرالمومنین(ع) آمده است: انسان غیور زنا نمی‌كند!  همچنین حضرت در جای دیگری می‌فرماید: ای مردم عراق! با خبر شدم كه زنانتان دوشادوش مردان در راه حركت می‌كنند، آیا شرم نمی‌كنید؟ خدا لعنت كند كسی را كه غیرت نمی‌ورزد!

از امام صادق(ع) نیز روایت شده است: بهشت بر مردان بی‌غیرت حرام است. پیامبر عظیم الشان اسلام نیز درباره یكی از مصادیق بارز بی غیرتی می‌فرماید: هنگامی كه زنی آرایش كرده و معطر از خانه خارج شود و شوهرش نیز به این كار راضی باشد، به ازای هر قدمی كه زن بر می‌دارد، خانه‌ای در آتش برای شوهرش بنا می‌شود.

امام باقر(ع) نیز نماز فرد بی غیرت را مورد قبول نمی‌داند.

ناگفته نماند غیرت صحیح و به جا نه تنها برای شخص كه برای جامعه نیز مفید است؛ شهید مطهری در این باره می‌گوید: انسان غیور همان طور كه راضی نمی شود دامن ناموس خودش آلوده گردد، راضی نمی‌شود دامن ناموس اجتماع هم آلوده شود.

مرحوم فیض كاشانی (1007- 1090 هجری قمری) در كتاب الوافی، بابی با عنوان «باب الغیره» گشوده و روایات متعددی در مورد غیرت و ویژگی‌های شخص غیور آورده است. از جمله در این روایات چنین آمده است: مردی كه در مورد رفتار ناسالم جنسی همسرش بی تفاوت باشد، از سوی فرشتگان «بی غیرت» نام گرفته است. از چنین مردی به عنوان «منكوس القلب» (كج سرشت و وارونه دل) یاد شده كه روح ایمان از او گرفته شده و خداوند از او بیزار است؛ بهشت بر چنین فردی حرام و عذاب دوزخ برای او فراهم آمده است.

 

غیرت نابجا

اسلام همواره جانب اعتدال را رعایت كرده و پیام آور آن می‌فرماید:

«خیر الامور اوسطها»

 

در قرآن كریم نیز ریشه اعتدال (عدل) 27 بار آمده است كه مهر تاییدی بر این موضوع است.

بنابراین همان طور كه بی غیرتی، رفتاری نابهنجار است، غیرت بی جا نیز واكنشی ناسالم است كه ریشه در بدگمانی دارد و به «تهمت جنسی» منجر می‌شود و چه بسا شخص مورد اتهام را به كجرفتاری سوق دهد. این موضوع حتی اگر به صورت غیبت نیز مطرح شود باز آسیب‌های خاص خود را به همراه دارد.

مرحوم فیض در پایان «باب الغیره»، روایتی را از امام علی(ع) نقل كرده است كه حضرت در نامه‌اش سفارش می‌كند:

«ایاك و التغایر فی غیر موضع الغیره فان ذلك یدعو الصحیحه منهن الی السقم...؛

از غیرت ورزی نابجا بپرهیز، چون كه زنان سالم را به آلودگی می‌افكند...

در قرآن كریم، كیفر افرادی كه بر زنان پاكدامن تهمت جنسی می‌زنند، بسیار سنگین است. خداوند می‌فرماید: «و كسانی كه به زنان پاكدامن تهمت [زنا] می‌زنند، سپس چهار شاهد نمی‌آورند، ایشان را هشتاد تازیانه بزنید و دیگر هرگز شهادت آنان را قبول نكنید و ایشان همان فاسقند».

در پایان ذكر این نكته ضروری به نظر می‌رسد كه اگر مرد بددلی نسبت به پاكدامنی همسر خود دچار شك و شبهه است، بهتر است پیش از آن كه به او بهتان بزند، این آیه شریفه را به یاد آورد: «مرد زناكار جز با زن زناكار یا مشرك ازدواج نمی‌كند و زن زناكار را جز مرد زناكار یا مشرك به ازدواج خود در نمی‌آورد».