رئیس کمیته مطالعات و پایش سیاست های جمعیتی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به افزایش موالید در چند سال گذشته ، گفت: رکورد تولد در سال 1359 زده شد.

به گزارش ایرنا، محمدجواد محمودی اظهارکرد: تا کنون کار جدی برای افزایش جمعیت انجام نشده و افزایش تولدهای سال های جاری به دلیل ظرفیت داخلی جمعیت بوده است.

این کارشناس ارشد عواملی که سبب کاهش فرزند آوری در جوامع مختلف می شود را متعدد دانست و افزود: دخالت دولت ها، شهرنشینی، افزایش سن ازدواج، افزایش تجرد، افزایش سطح انتظارات اقتصادی و فراگیرشدن تحصیلات زنان از جمله این موارد است.

وی کاهش درسطح باروری در ایران را شامل طبقات و گروه های مختلف اجتماعی دانست و گفت: این کاهش به شهرها محدود نشده بلکه در روستاها نیز باروری به شدت کاهش یافته است.

محمودی افزود: براساس داده های سرشماری، میزان باروری کل برای کشور از حدود 5/6 فرزند به ازای هر زن در سال 1367 به حدود 1.7 فرزند در سال 1390 کاهش یافته است.

** با شعار نمی توان انتظار افزایش فرزند آوری داشت

وی در ادامه با اشاره به این که سیاست های تنظیم خانواده که سال های قبل بر مبنای مقتضیات و شرایط دهه 60 و اوایل دهه 70 به قانون تبدیل شده بود و هنوز لغو نشده است، گفت: در حالی عوامل ساختاری کاهش باروری در ایران تغییری پیدا نکرده است که سیاست های افزایش باروری تدوین شده است، ولی هنوز عملیاتی نشده است.

محمودی با تایید این که از سال 1380 به علت اثر گشتاور یا نیروی محرکه درونی جمعیت، با افزایش زاد و ولد در کشور مواجه بودیم، که اوج آن در سال 88 قبل از اتخاذ سیاست های افزایش جمعیت، با رشدی حدود 7/3 درصدی نسبت به سال 87 بود، افزود: این درحالی است که شعارهای حمایت از افزایش فرزند آوری از سال 90 آغاز شده است.

وی با اشاره به این که نرخ رشد تولد درسال 93 نسبت به سال 92، 3/4 درصد افزایش داشته است، افزود: این بیشترین نرخ رشد زاد و ولد در بیست سال گذشته بوده است.

محمودی با اعلام این که نرخ افزایش تولد در سال 94 نسبت به سال 93 حدود 3/3 درصدرسید، افزود: این اتفاق به معنی کاهش شیب افزایش تولد است و انتظار می رود کاهش این شیب ادامه داشته باشد.

وی در ادامه تاکید کرد نمی توان انتظار داشت بدون اینکه کار جدی برای اصلاح ساختارها برای تحکیم خانواده صورت گیرد، باروری به میزانی که برای حفظ تعادل در ساختار جمعیتی کشور لازم است، در آینده افزایش یابد.

**افزایش تولدها سال های اخیر به سیاست ها جمعیتی ارتباط ندارد

عضوهیات علمی وزارت علوم در ادامه تاکید کرد: بخش زیادی از افزایش تعداد تولدها در سال های جاری بخاطر فرزند آوری متولدین دهه 50 و 60 بوده و نمی توان افزایش تولدهای سال های اخیر را صرفا به سیاست های جمعیتی جدید مرتبط دانست.

**رکورد تولد در سال 59 زده شد

وی در ادامه با اشاره به افزایش تولدها در سال 59 به بیش از 2 میلیون 400 هزار نوزاد بود، گفت: پس سال 59 تا سال 80 با کاهش شدید تعداد تولدها در کشور مواجه بودیم.

محمودی در ادامه دلیل افزایش میزان تولدها از سال 80 به بعد را افزایش تعداد زنان واقع در سن باروری، به تبع آن ازدواج و فرزند آوری جوانانی دانست که در دهه 50 و 60 متولد شدند و گفت: نوزادان زیادی که در آن دهه ها به دنیا آمدند بزرگ شدند، ازدواج کردند و بچه دار شدند.

وی یکی دیگر از دلایل افزایش باروی در این سال ها را از بین رفتن مضیقه ازدواج مرتبط دانست.

وی گفت: با توجه به مطالعه انجام شده، روند تغییرات در تولد ها در چهارده سال گذشته، مشاهده شده است که به طور متوسط سالی حدود 33 هزار تولد به تعداد تولد های سال قبل آن اضافه شده است.

محمودی با اعلام این که تا سه تا چهار سال آینده هم ممکن است با افزایش تولدها مواجه شویم، اما بعد از خارج شدن زنان متولد دهه 50 و 60 از دوره باروری، به یک باره باروری شروع به کاهش می کند.

وی گفت: بعد از سال 98 در صورت نداشتن سیاست افزایش جمعیتی موثر، با کاهش میزان زاد و ولد رو به رو خواهیم بود. در نهایت؛ به طور تلویحی می توان گفت که هرگونه افزایشی بیش از 33 هزار تولد را می توان به سیاست های جدید جمعیتی اعلام شده نسبت داد.

محمودی افزود: اگر قرار است کار جدی برای افزایش فرزند آوری انجام شود، باید در این امر تعلل نشود و باجدیت و بدون واهمه از هزینه بر بودن موضوع، اقدامات سیاستی لازم به عمل شود.

**امکان افزایش باروری تنها با بسته های تشویقی امکان پذیر نیست

وی با اشاره به اینکه مسئله رشد جمعیت یک مسئله ساختاری است، و به تدریج و همراه با تغییرات در ساختار اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی جامعه امکان تغییر سطح باروری بوجود می آید، افزود: امکان افزایش فرزند آوری به بالاتر از حد جانشینی، (حداقل یک نسل جایگزین خودش شود) تنها با بسته های تشویقی و بدون ایجاد تغییرات ساختاری وجود ندارد.

محمودی با اشاره به نرخ باروری جایگزینی جمعیت گفت: این نرخ برای کشورهای توسعه یافته حداقل 1/2 فرزند به ازای هر زن در نظر گرفته شده که برای ما می تواند متفاوت تر از این باشد.

وی در ادامه با اشاره به این که نقش منابع انسانی در اقتصاد بیش از سایرعوامل مهمتر است، افزود: امکان وارد کردن و به دست آوردن علم و تکنولوژی، ابزار و ادوات صنعتی و سرمایه وجود دارد، ولی برای توسعه اقتصادی مناسب باید از منابع انسانی با کیفیت بهره برد.

محمودی اظهارکرد: کشوری که نتواند مهارت ها و دانش مردمش را توسعه دهد و از آن به نحو موثری در اقتصاد ملی بهره برداری کند، به وضوح قادر نیست هیچ چیز دیگری را توسعه بخشد.

عضوهیات علمی وزارت علوم در ادامه با اشاره به این که اگرساختار جمعیت کشور سالمند شود، تولید نیز کاهش پیدا می کند،افزود: با سالمند شدن جمعیت، به علت کاهش تعداد متوسط فرزندان خانواده ها از یک طرف و افزایش سن « جمعیت فعال» از طرف دیگر، کشور با کاهش نیروی کار و مسن شدن آن روبه رو خواهد شد.

وی همچنین در این ارتباط اضافه کرد: کشورهای غربی زمانی با پدیده سالمندی جمعیت مواجه شده اند که ثروتمند و در سطح بالایی از توسعه اقتصادی قرار داشتند.

به گفته این استاد دانشگاه سریع ترین نرخ های سالمندی جمعیتی در کشورهای درحال توسعه انجام می شود، جایی که بسیاری از ملل در حال رشد سالمندی هستند، پیش از آن که ثروتمند شده باشند.

وی ادامه داد: با توجه به درآمد نسبتا پائین این کشورها، چگونگی مواجهه با نیازهای فزاینده پیش روی سالمندان یکی از چالش های جدی کشورهای اسلامی خواهد بود.