2تا کافی نیست: «آمار طلاق در کشور بالاست». این جمله نگران کننده برای شما آشنا نیست؟ حتما بارها و بارها این خبر را از زبان مسئولان شنیده اید؛ اما آماری که به صورت رسمی یا غیر رسمی اعلام می شود مربوط است به مواردی که ثبت محضری شده اند. اگر آمار طلاق های عاطفی را هم به آن اضافه کنیم، باید بیش از اینها نگران باشیم.
آن طور که روانشناسان تأکید دارند آسیب های فردی و اجتماعی ناشی از طلاق عاطفی کم تر از طلاق رسمی نیست و باید جلوی این فاجعه را در خانواده ها گرفت. کارشناسان برای حل این معضل راهکارهای بسیاری ارائه می دهند که اگر بخواهیم آنها را دسته بندی کنیم. به قوانین اسلامی می رسیم؛ دستوراتی که در آخرین کتاب آسمانی سیره ائمه معصومین (علیهم السلام) برای داشتن رابطه عاشقانه به زن و شوهر توصیه شده است.
1- در امور زندگی با هم شریک باشید
در جوامع سنتی، وظایف زن و مرد کاملا مشخص بود (که کاش همانطور می ماند!) اما زندگی های امروزی، طور دیگری شده است.
فعالیت های اجتماعی خانم ها بیشتر شده و آنها دوش به دوش همسرانشان برای تامین مخارج زندگی تلاش می کنند در حالی که از وظایف سنتی شان چیزی کم نشده و پس از مراجعه به خانه باید کارهای منزل و رسیدگی به فرزندان را انجام دهند. (که غالبا زنان شاغل نمی رسند و نمی توانند انجام دهند و در انجام این کارها کم می گذارند از طرف دیگر برای بسیاری از مردان کمک کردن در این امور ننگ و عار است و یا اینکه اگر ننگ و عار هم نباشد از کمک کردن شانه خالی می کنند که البته اگر منصفانه و عادلانه نگاه کنیم مردها برای خیلی از این کارها ساخته نشده اند ولی باز هم عرض میکنم که این دلیل بر کمک نکردن به همسران در منزل نمی شود! و صد البته زنها هم برای کار در بیرون ساخته نشده اند و این با فطرت و خلقت زن و همچنین مصلحت زندگی دنیا و آخرت این زن و همسر و فرزندان او ناسازگار است!
کارشناسان معتقدند که توجه مردان به مشارکت در امور منزل می تواند زمینه ساز عشق و محبت میان همسران باشد. در زندگی حضرت فاطمه (سلام الله علیها) و امام علی (علیه السلام) این همکاری فراوان یافت می شود؛ تا جایی که نقل می کنند روزی پیامبر (صلی الله علیه و آله) به خانه امیرالمومنین علی (علیه السلام) رفتند و دیدند که آن دو بزرگوار هر دو مشغول کارند. فرمودند کدامیک از شما خسته تر است؟ امیرالمومنین (علیه السلام) پاسخ دادند فاطمه خسته تر است. پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمودند، فاطمه جان برخیز، من کارهایت را انجام می دهم.
همه کارهای حضرت فاطمه (سلام الله علیها) و امام علی(علیه السلام) با هم بود. یعنی با هم کار می کردند و با هم درد دل می کردند و با هم مشورت می کردند. وقتی حسنین (علیهم السلام) بیمار می شوند با هم برای شفای آنان روزه می گرفتند. همه اینها نشان از صمیمیت این خانواده است. درست است که آنها معصوم بودند و رفتارشان الهی بود. اما رفتار غیر بشری نداشتند؛ از این رو باید الگوی ما باشند.
این بزرگواران با رفتارشان به ما یاد دادند که مردان هم خود را درگیر کار خانه کنند و در سختی ها و مشکلات منزل مثل نظافت و پذیرائی از مهمان خانم را تنها نگذارند. خانم ها هم باید با قناعت و محبت به آقایان کمک کنند . در واقع باید نسبت به یکدیگر بی تفاوت نباشند و از زیر بار مسئولیت شانه خالی نکنند.
امام باقر (علیه السلام) می فرمایند: «حضرت فاطمه (سلام الله علیها) کارهای منزل را با حضرت علی (علیه السلام) این گونه تقسیم می کرد؛ خمیر کردن آرد، نان پختن. تمیز کردن و جارو کردن خانه بر عهده ایشان بود و کارهای بیرون منزل مانند جمع آوری هیزم تهیه مواد غذایی و... را علی (علیه السلام) انجام می داد.»
2- از یکدیگر دلجویی کنید
اگر به چند سال قبل بازگردیم، حتما به خاطر می آوریم که در چند دهه پیش بسیاری از زنان خانه داری را دغدغه بزرگ زندگی خود می دانستند و هر روز مردان خود را بدرقه می کردند و به استقبال آنها می شتافتند. (یاد آن روزها به خیر!!!) روایت است مردی به محضر پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) آمد و گفت یا رسول الله، همسری دارم که هر گاه وارد خانه می شوم به استقبالم می آید و چون می خواهم از منزل بیرون بروم، مرا بدرقه می کند.
هر گاه مرا اندوهگین ببیند می گوید چه چیز تو را اندوهگین کرده؟ اگر برای مخارج زندگی ناراحتی، مطمئن باش که خداوند عهده دار آن است و با داشتن چنین ضامن معتبری که روزی تو را تضمین کرده، نباید اندوهگین باشی و اگر برای آخرت غصه می خوری، خداوند اندوهت را زیاد کند، چون باید چنین باشی.
رسول الله (صلی الله علیه و آله) فرمودند خداوند در روی زمین کارگزارانی دارد که زن تو یکی از آنهاست. و برای او نصف پاداش شهید در نظر گرفته شده.
از این روایت متوجه می شویم که دلجویی از همسر و توجه به مسائل مشکلات او، به ایجاد عشق و محبت می انجامد. بعضی از زن ها شاکی اند که گرفتاری همسرانشان مانع توجه به شرایط روحی آنان می شود و عده ای از مردان نیز معترضند که همسرانشان به گرفتاری های آنها توجه نمی کنند.
3- به یکدیگر احترام بگذارید
عشق و علاقه بین زن و مرد معمولا از مرحله خواستگاری ایجاد می شود. البته خواستگاری هایی که به نتیجه برسند و خانم و آقا تصمیم بگیرند کنار هم زندگی مشترکی را آغاز کنند.
روانشناسان معتقدند وقتی نیمه دیگر فرد پیدا شود، خود به خود عشق به وجود می آید و زن و مرد برای هم احترام قائل می شوند و این احترام یعنی افزایش مهر و محبت بین زن و شوهر. راه دگیر افزایش دوستی ها ابراز علاقه به صورت کلامی است. بهترین گواه، سخنان امیرالمومنین (علیه السلام) درباره حضرت زهراست. روایت است شخصی از حضرت علی (علیه السلام) درباره حضرت زهرا پرسید. حضرت همسرشان را این گونه توصیف کردند: « نعم المولی الی الطاعه الله ، او در مسیر طاعت خدا یاوری نیکو برایم بود.»
4- زن عزیز و مرد عزیز شوید!
خداوند متعال مهر و محبت همسران نسبت به یکدیگر را در وجود آنان قرار داده. محبت بین زن و مرد با آغاز زندگی مشترک زوجین ایجاد می شود و با ادامه زندگی، استحکام پیدا می کند. همان طور که در آیات قرآن آمده، خداوند زنان و مردان را برای آرامش یکدیگر آفریده. در آیه 21 سوره روم در این خصوص آمده:
« و من آیاته ان خلق لکم من انفسکم ازواجا لتسکنوا الیها و جعل بینکم موده و رحمه ان فی ذلک لایات لقوم یتفکرون / از نشانه های الهی آن است که برای شما جفتی از جنس خودتان آفرید که کنار او آرامش یافته و با هم انس گیرید و میان شما رافت مهربانی برقرار شود. همانا در این امور نیز برای مردم خردمند، ادله علم و حکمت حق آشکار است ».
متأسفانه در جوامع کنونی، مهر و محبت میان زوجین با تعابیر نامتعارفی بیان می شود. مثلا وقتی به زنی می گوییم به همسرت عشق بورز و محبت داشته باش، می گوید «پررو» می شود و معتقد است زنانی که محبت شان را به شوهرانشان نشان می دهند «مردذلیل» هستند. البته عکس این موضوع هم صادق است و وقتی به مردی گفته می شود با همسرت مهربان باش و به حرف هایش توجه کن، این کار را «زن ذلیلی» می داند. مگر چه عیبی دارد که همه ما زن ذلیل و مرد ذلیل باشیم (البته به معنی دوستدار همسر و بروز دهنده محبت ).
فرهنگ اسلامی و ایرانی ما هم این گونه رفتارها را تایید می کند؛ تا آنجا که پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) می فرمایند: «قول الرجل للمراه انی احبک لایذهب من قلب ها ابدا/ گفتار مرد به همسرش که تو را دوست دارم هرگز از قلب او محو نمی شود.
5- با زیباترین القاب همسرتان را صدا کنید
باید به گونه ای همسرتان را صدا کنید که دلتان می خواهد او نیز شما را صدا کند. اگر همسرتان را محترمانه صدا کنید، به او اعتماد به نفس می بخشید. و این اقدام، شخصیت او را تکامل می دهد. بر اساس روایاتی که وجود دارد، دوستی و نزدیکی مثال زدنی ای بین حضرت فاطمه (سلام الله علیها) و امیرالمومنین علی (علیه السلام) وجود داشته که تا قبل از آن بین کسی نبوده و بعد از آنها هم بین کسی وجود ندارد. امیرالمومنین (علیه السلام) از کلماتی مانند حبیبه من، صفیه من، زهرا جان و... خطاب به یادگار پیامبر (صلی الله علیه و آله) استفاده می کرد، در حالی که امروزه خیلی ها فکر می کنند اگر از چنین کلماتی نسبت به همسرشان استفاده کنند، پرده های حیا پاره میشود. دلایل غیر موجه دیگری نیز هست که محبت بین زوجین را کم می کند.
6- هدیه بدهید
یکی از سنت های خوب اسلامی، هدیه دادن است. شکی نیست که هدیه دادن به همسر، از سر صدق و صفای دل برای نشان دادن محبت و دوستی از بارزترین مصادیق مهر و محبت است. هدیه دادن تلخی ها را شیرین و دل ها را به هم نزدیک می کند و باعث می شود محبت جای کینه ها را بگیرد در خصوص هدیه دادن به همسر نیز دستورات بسیاری از ائمه معصومین (علیهم السلام) روایت شده.
حضرت رحمة للعالمین (صلی الله علیه و آله) می فرمایند: « مردمی که به سفر می رود، هنگامی که نزد خانواده اش برمی گردد، باید به اندازه استطاعت و توانایی اش هدیه ای برای آنها بگیرد.»
وقتی مرد برای همسرش سوغاتی می آورد در واقع به او نشان می دهد که در سفر هم به فکر او بوده. زن نیز از برخورد شایسته شوهرش احساس خوشحالی و سرور می کند. و کانون گرم خانواده مملو از محبت، عشق، نشاط، شادابی و لذت معنوی می شود. البته این قضیه در مورد زن ها هم صدق می کند و آنها هم باید با هدیه دادن به شوهرانشان نشان دهند که به آنها علاقه دارند. این هدیه می تواند یک شاخه گل باشد.
7- به مسائل جنسی بیشترتوجه کنید
اهمیت توجه به مسائل جنسی در ایجاد عشق و محبت میان همسران به اندازه ای است که آیات و روایات بسیاری درباره زمان برقراری رابطه بین زن و شوهر نقل شده است.
در حالی که متاسفانه بسیاری از منابع معاند و مغرض با اسلام همین آیات و روایات را بهانه ای برای تمسخر اسلام و بزرگان دین قرار داده اند تا ثابت کنند که اسلام دین هوا و هوس است! این منابع هدفی ندارند جز از بین بردن حیا و عفت عمومی و نابود کردن نسل آینده و برای رسیدن به این هدف می خواهند بنیان مقدس خانواده را از هم بپاشند!
در حالی که با توجه به مطالب فوق ثابت می شود که اسلام در پی محکم کردن بنیان خانواده است نه فقط در پی ارضای شهوات! اسلام ازدواج را قرار داده تا زن و مرد علاوه بر ارضای روحی، از لحاظ جنسی نیز ارضا شوند.
امام صادق (علیه السلام) می فرمایند: «هیچ لذتی برای مرد در دنیا و آخرت بیشتر از لذتی که از همسرش می برد نیست».
متاسفانه بررسی ها نشان می دهد دلیل اصلی طلاق های عاطفی به ویژه در میان زوج های جوان، بی توجهی به مسائل زناشویی است که می توان به کمک مشاوران خانواده برای آن راهکار مناسبی پیدا کرد. البته آموزش مسائل جنسی ممکن است در یک یا دو جلسه امکان پذیر باشد اما آموزش مسائل روانی جنسی به زمان بیشتری نیاز دارد، چون بسیاری از مشکلات روانی جنسی، ملکه ذهنی افراد شده و باید برای درمان آن مدتی تلاش کرد.