محبت در پرورش صحیح و متعادلِ جسم و جان كودك تاثیرات فراوانی دارد كه در امور زیر خلاصه می‌شود:

1. محبت برای انسان یك نیاز طبیعی است. چنان كه انسان به آب و غذا نیاز دارد به محبت نیز نیاز دارد. انسان، نفس خویش را طبعاً دوست دارد و دلش می‌خواهد كه محبوب دیگران باشد. كودك بیش از بزرگ ترها به این امر نیاز دارد. كودك چندان توجهی ندارد كه در كوخ زندگی می‌كند یا در كاخ. به نوع لباس و غذای خود نیز چندان توجهی ندارد، امّا در این جهت كه محبوب دیگران هست یا نه؟ كاملاتوجه و حساسیت دارد.

2. از آنجا كه محبت چون یك نیاز طبیعی است، وجود و عدم آن در تعادل و عدم تعادل روح تاثیر فراوانی دارد. كودكی كه در محیط گرم محبت پرورش می‌یابد روانی شاد و دلی آرام و با نشاط دارد. به زندگی امیدوار و دل گرم بوده و خود را در این جهان پرآشوب تنها و بی كس نمی‌داند، تا به دنبال تعادل و آرامش نفسانی خویش را از دست بدهد. در پرتو محبت، صفات عالی انسانیت، عواطف و احساسات كودك نیز به خوبی پرورش می‌یابد و نتیجه آن، پرورش انسانی متعادل خواهد بود.

3. سلامت جسم و احساس محبوبیت، در آرامش نفس موثر است. آرامش نفس نیز بدون شك در سلامت اعصاب وجسم تاثیر بسزایی خواهد داشت. جسم وجان كودكی كه از محبت‌های گرم پدر و مادر اشباع می‌شود و از آرامش نفسانی و اعتماد برخوردار است بهتر از كودكی كه فاقد چنین نعمت بزرگی است، رشد و پرورش نمی‌یابد.

4. كودك در محیط گرم محبت، اظهار محبت را از پدر و مادر یاد می‌گیرد، خوش قلب، خیرخواه و انسان دوست بار می‌آید. چون طعم شیرین محبت را چشیده در فردای زندگی حاضر است این عمل را نسبت به دیگران انجام دهد. چنین انسانی وقتی بزرگ شد، همین اظهار محبت را نسبت به همسر، فرزندان، دوستان و معاشرین خود، انجام خواهد داد. با محبت‌های گرم خود همه را شاداب می‌گرداند و در مقابل، از محبت‌های متقابل دیگران نیز برخوردار خواهد شد.

5. به محبت كننده علاقه پیدا می‌كند. چون انسان حب ذات دارد، علاقه مندان خود را نیز دوست داشته و نسبت به آنان خوشبین می‌شود. وقتی كودك مورد محبت پدر و مادر قرار گرفت، متقابلابه آنان علاقه مند می‌گردد. پدر و مادر را افرادی قدرشناس، خیرخواه و قابل اعتماد می‌شناسد و به حرف آنان بهتر گوش می‌دهد. چنین پدر و مادری بدون شك بهتر می‌توانند در تربیت صحیح فرزندان خویش موفق باشند.

6. اظهار محبت، كودك را از ابتلا به عقده نفسانی و احساس كمبود حقارت مصون می‌دارد. بر عكس، كودكی كه از محبت‌های گرم پدر و مادر محروم بوده، یا نیاز او درست اشباع نشده، در نفس خویش احساس محرومیت می‌كند. نسبت به پدر و مادر و دیگران كه او را دوست ندارند، عقده نفسانی پیدا می‌كند. چنین انسانی در معرض هرگونه انحراف و فسادی خواهد بود. به عقیده بسیاری از دانشمندان، اكثر تندخویی‌ها، خشونتها، لج بازی‌ها، زورگویی‌ها، بدبینی‌ها، اعتیادها، افسردگی‌ها، گوشه گیری‌ها، ناامیدی‌ها و ناسازگاری‌های افراد، معلول عقده حقارتی است كه در اثر محرومیت از محبت به وجود آمده است. در اثر این عقده حقارت ممكن است دست به دزدی، قتل نفس و یا طغیان بزند تا از پدر و مادر و مردمی كه او را دوست ندارند انتقام بگیرد. حتی ممكن است خودكشی كند تا از وحشت دردناك محبوب نبودن نجات یابد.

دزدی و جنایت و طغیانهایی كه به وسیله كودكان و نوجوانان و جوانان به وجود می‌آید غالباً معلول همین عقده روانی می‌باشد. بسیاری از كودكان و نوجوانانی كه از منزل و شهر و دیار خود فرار كرده‌اند انگیزه فرار خود را كم مهری پدر و مادر دانسته‌اند. در اثر همین كمبود محبت و احساس بی پناهی است كه دختر جوان، در مقابل چند جمله مودت آمیز یك جوان فریبكار، خود را می‌بازد و تسلیم هوس بازی‌های او می‌گردد و آینده خویش را تباه می‌سازد. بنابراین، اظهار محبت را می‌توان به عنوان یكی از عوامل مهم جلوگیری از مفاسد اخلاقی و اجتماعی معرفی نمود.

از مجموع آنچه گفته شد، چنین نتیجه می‌گیریم كه محبت‌های گرم پدر و مادر را می‌توان به عنوان یكی از عوامل مهم و موثر در تربیت دانست. از این رو دین مقدس اسلام كه به مسائل تربیتی كاملا عنایت دارد، درباره محبت به كودكان توصیه‌های فراوانی نموده است، برای نمونه: امام صادق(ع) می‌فرمایند: «خدا بنده اش را به واسطه شدت محبتی كه نسبت به فرزند خود دارد، مورد مرحمت قرار می‌دهد» نیز می‌فرمایند: «حضرت موسی از خدای متعال سئوال كرد: افضل اعمال چیست؟ فرمود: دوست داشتن فرزندان از بهترین اعمال است، زیرا آفرینش آنان بر توحید است و اگر مرگشان فرا رسید به رحمت من داخل بهشت خواهند شد». از پیغمبر اكرم(ص) روایت شده: «كودكان را دوست بدارید و با آنان مهربانی كنید و هرگاه كه به آنان وعده دادید، به وعده خود عمل نمایید، زیرا آنان شما را روزی دهنده خود می‌دانند». همچنین فرمودند: «فرزندان خود را زیاد ببوسید، زیرا در برابر هر بوسه ای، درجه ای از شما در بهشت بالامی رود كه بین درجات آن به مقدار پانصد سال فاصله است». روایت شده: «مردی خدمت رسول خدا رسید و عرض كرد: تاكنون هیچ كودكی را نبوسیده ام. وقتی بیرون رفت پیامبر به اصحاب فرمود: به نظر من این مرد اهل دوزخ می‌باشد». پیامبر اكرم(ص) فرمودند: «كسی كه به كودكان ترحم نكند و به بزرگ سالان احترام ننماید از ما نیست». ‏

علاقه به فرزند یك امر طبیعی است. شاید كمتر پدر و مادری پیدا شوند كه قلباً فرزند خود را دوست نداشته باشند. امّا محبت قلبی فقط خواسته درونی كودك را تامین نمی‌كند. كودك به محبتی نیازمند است كه آثار آن را در رفتار پدر و مادر مشاهده كند. محبت‌های قلبی پدر و مادر باید در نوازشها، در آغوش گرفتن‌ها، تبسم‌ها و حتی در آهنگ محبت آمیز سخنان پدر و مادر ظاهر شود. كودك دوست دارد با پدر و مادر سخن بگوید و اسرار دلش را با آنان در میان بگذارد. دوست دارد با آنان برای خرید به بازار برود، تفریح و مهمانی برود.

دوست دارد به سخنانش خوب گوش دهند و پاسخگو باشند. حتی دوست دارد با پدر و مادرش بازی كند. كودك دوست دارد در خانه محترم باشد و در اداره امور منزل مسئولیتی را بر عهده بگیرد. لذا محبت قلبی پدر و مادر را از این طریق كشف می‌كند. قابل ذكر است كه نیاز به محبت اختصاص به دوران كودكی ندارد، بلكه در دوران نوجوانی و جوانی نیز به محبت‌های پدر و مادر شدیداً نیاز دارد. مخصوصاً در سنین جوانی، كه دوران بحرانی و متلاطم زندگی اوست، بیش از سایر اوقات به محبت، دلجویی و مهربانی پدر و مادر نیاز دارد.