نویسنده: علی خانی

 

در نوشتار قبل بیان كردیم كه از دیدگاه اسلام و قرآن كریم، رعایت حجاب و پوشش اسلامی برای زنان و مردان مومن و مسلمان، تكلیف الهی است. قرآن كریم غض بصر و چشم پوشی از نگاه به نامحرم را وظیفه مسلمانان اعلام كرده و به زن و مرد توصیه كرده است كه مواظب چشمان خود باشند. نگاه حرام، آسیب‌های بسیار زیادی بر خود فرد و اجتماع به همراه دارد كه ذیلاً به برخی از آنها اشاره می‌شود:

1- به خطر افتادن امنیت اجتماعی و اخلاقی: موضوع ضرورت امنیت برای زنان، از اجزای تفكیك ناپذیر یك جامعه سالم است و بدون شك، پوشش و نگاه، حریم اطمینان بخشی برای تامین این نیاز اساسی تلقی می‌شود، متاسفانه در دنیای كنونی كه به این كمربند حفاظتی و امنیتی بهای لازم داده نمی‌شود، امنیت زنان، بیش از گذشته در معرض خطر قرار گرفته است. به طور كلی می‌توان گفت كه امنیت زنان به دو چیز بستگی دارد:

1- پوشش: در حدیثی از امام صادق(ع) آمده است:

«لاینبغی لِلمراهِ ان تُجمِ ثوبَها اذا خرجَت مِن بَیتها»

«برای زن هنگامی كه از خانه اش خارج می‌شود، سزاوار نیست كه لباسش را خوشبو كند».

 

در حدیثی از امام صادق(ع) به نقل از رسول خدا (ص)می خوانیم:

«زنان از وسط مسیر عبور نكنند، بلكه از كنار دیوار راه حركت كنند»

 

در حدیث دیگری از امام صادق(ع) به نقل از امیرالمومنین(ع)،آمده:

«ای اهل عراق، با خبر شدم كه زنان در راه با مردان برخورد می‌كنند، آیا حیا و شرم نمی‌كنید؟».

لازم به تذكر است كه دین اسلام در رابطه با پوشش و حجاب احكامی بسیار عالی و لطیف دارد و برای دانستن آن باید به منابع رجوع شود و ذكر این سه حدیث فقط از باب نمونه و از جهت اینكه بدانیم، توجه حضرات معصومین(ع) به جزئیات پوشش زنان بی سبب نبوده و به گونه‌ای كه رعایت آن، برای عدم غوطه ور شدن در گناه لازم است.

2- نگاه: وقتی كه در بین جامعه‌ای، نگاه حرام به صورت یك عادت غلط در می‌آید، همه گرفتار آن می‌شوند در چنین جامعه‌ای، دیگر از امنیت خبری نیست و دلیل آن این است كه نگاه حرام اول راه است و بعد فساد و هتك حرمت به وجود می‌آید.

2- توسعه فساد و فحشا: كسانی كه چشم چرانی می‌كنند، انسان‌هایی هستند كه به شهوترانی متمایل هستند و از اینكه فساد و فحشا در جامعه گسترش پیدا كند، خوشحال می‌شوند زیرا راه برای شهوترانی و هوسرانی آنها، در جامعه باز می‌شود. به همین علت، چشم چرانی رابطه مستقیم با فساد و فحشا دارد، یعنی در صورت افزایش یا كاهش نگاه آلوده در جامعه، فساد نیز كم، یا زیاد می‌شود. نظر، اولین قدم برای وارد شدن به شهوات است و چون شهوات نامشروع عامل توسعه فساد و فحشا در جامعه است و نیز از جمله این شهوات، غریزه جنسی است لذا باید برای محدود كردن فساد و فحشا اول غریزه جنسی را كنترل نمود، كه یكی از عوامل كنترل این غریزه، نگاه داشتن چشم است. پیامبر اكرم (ص) فرمودند:

«هر كه از شر شكم و زبان و فرج خود محفوظ بماند، از همه بدی‌ها محفوظ است». ‏

‏3- فرار از خانه: وقتی كه دختران و پسران، با نگاه حرام به استقبال روابط نامشروع می‌روند، كم كم در ورطه گناه و فساد جنسی قرار می‌گیرند و به همین علت، بیرون از خانه را امن‌تر از خانه می‌دانند و در چنین شرایطی، تصمیم به فرار از خانه می‌گیرند. لذا آنها كاملاً در معرض اشتباه هستند و فرار از خانه مشكلات آنها را دو چندان می‌كند.

4- بالا رفتن آمار طلاق و تضعیف روابط خانوادگی: در پی رها شدن نگاه و به تبع آن قوه شهویه لجام گسیخته، روابط خانوادگی به شدت تضعیف شده و در پی آن طلاق و خطرات بعد از آن شروع می‌شود. لازم به ذكر است كه بالا رفتن آمار طلاق، در همه جای جهان نشان از بی توجهی به ریشه‌های این معضل جهانی دارد، كه نگاه حرام یكی از آن ریشه‌هاست. ولی جوامع جهانی، بدون توجه به ریشه‌های این معضل اساسی، به گونه‌ای با این مشكل برخورد می‌كنند كه نشانگر این است كه آنها نمی‌خواهند، كاملاً طلاق را ریشه كن كنند، لذا همیشه با این معضل، برخوردهای سطحی كرده‌اند، مانند عملكرد بعضی از كشورها كه طلاق را غیر قانونی دانسته و كسی حق ندارد همسرش را در این كشورها طلاق دهد.

5- پیدایش بیماری‌های جنسی و روانی: یكی دیگر از اثرات مخرب نگاه حرام، ابتلا به بیماری‌های روانی است به گونه‌ای كه نگاه كننده به این عمل شنیع معتاد می‌شود. در چنین شرایطی، حتماً نگاه كننده، اراده خدادادی خود را ضعیف می‌بیند و از اینكه نمی‌تواند بر چشم خویش مسلط شود، بیماری‌هایی مانند افسردگی و... به سراغ او می‌آید. پر واضح است، بیماری‌های روانی اشخاص، به شدت می‌تواند بیماری‌های جسمی را شدت بخشیده و یا اینكه باعث بیماری‌های جسمی شود. به عنوان مثال: كسی كه به چشم چرانی معتاد شده، به واسطه نگاه، شهوت او دائماً در حال جوشش است و لازم است این شهوت لجام گسیخته را مهار كند، در این حالت انسان چشم چران یا به فكر خود ارضایی می‌افتد، كه در لسان شرع به استمناء معروف است و یك بیماری بسیار خطرناك است و یا درصدد مهار شهوت به وسیله اعمال منافی عفت می‌افتد. یكی از موارد نگاه حرام، نگاه به فیلم‌های مستهجن و غیر اخلاقی است، ولی برخی بدون توجه به حرمت شرعی، به آنها نگاه می‌كنند و در اثر نگاه به آن فیلمها، اعمالی به آنها تلقین می‌شود كه روح آنان را مشوش می‌نماید و با وجود تاثیر گذاری این گونه فیلمها، انسان ترغیب به اعمال نامشروع و دور از اخلاق می‌شود. ‏

‏6- بی اهمیتی به جامعه و آینده خود و دیگران: كسی كه به واسطه نگاه حرام، به ورطه شهوات می‌رود به جایی می‌رسد كه هیچ چیز، جز شهوت برایش معنا و مفهومی ندارد؛ دیگر برایش مهم نیست كه چه می‌شود، نه جامعه برایش مهم است و نه خانواده اش؛ شهوات را می‌شناسد و آن چیزهایی را كه اورا به شهوت می‌رسانند. در حدیثی از حضرت رسول اكرم (ص) آمده است:

« لكل عضوٍ من ابنِ آدمَ حَظاً من الزنا فالعینُ زناه النظرُ»

«برای هر عضوی از آدمی، سهمی از زناست، زنای چشم نگاه كردن است( نگاه ناروا ) ....».

خداوند در قرآن می‌فرماید :

«لاتتبعوا خطوات الشیطان انه لكم عدوٌ مبین»

«از گامهای شیطان پیروی نكنید، چه اینكه او دشمن آشكار شماست».

 

با كمی تامل و تفكر می‌توان دریافت، كسی كه می‌خواهد از شیطان و گامهای او پیروی نكند، لازم است نگاهش را از حرام بپوشاند و در پرتو قرآن و اهل بیت عصمت و طهارت (ع)، در صراط مستقیم و سعادت واقعی قرار بگیرد.

علاوه بر حفظ نگاه و پرهیز از نگاه حرام، دین اسلام آموزه‌های دیگری نیز در خصوص روابط محرم و نامحرم بیان نموده است كه یكی از آنها «سخن گفتن با نامحرم» است. اگر چه سخن گفتن مرد نامحرم با زن نامحرم (بدون نازك كردن صدا و عشوه گری در سخن گفتن) و بر عكس حرام نیست، ولی سخن گفتن بی‌مورد (غیر ضروری) و شوخی كردن با نامحرم از نظر روایات اسلامی كار پسندیده‌ای نیست، چنان كه در روایتی آمده است كه: «ابوبصیر از اصحاب امام باقر(ع) می‌گوید: زمانی كه در كوفه بودم، به یكی از بانوان درس قرآن می‌دادم. روزی به مناسبتی با وی شوخی نمودم. مدتی گذشت تا در مدینه به حضور امام باقر(ع) رسیدم. حضرت مرا مورد سرزنش قرار داد و فرمود: كسی كه در جای خلوت گناه كند، خدا نظر لطف خود را از او بر می‌دارد. این چه سخنی بود كه به آن زن گفتی؟! از شدت شرم، صورتم را پوشاندم. حضرت فرمود: مراقب باش كه تكرار نكنی و با زن نامحرم شوخی ننمایی. در روایات آمده است: «كسی كه با نامحرمی شوخی كند، به خاطر هر كلمه‌ای كه در دنیا به او گفته، هزار سال در آتش دوزخ حبس خواهد شد».‏

شریعت اسلام در عین اینكه به زنان، اجازه شركت در فعالیت‌های اجتماعی را می‌دهد، از اختلاط میان زن و مرد نهی فرموده است. در سنن ابوداوود آمده است كه: «رسول اكرم(ص) در زمان حیاتش دستور داد كه برای زنان، در جداگانه‌ای به مسجد النبی بسازند» كه هنوز هم به نام «باب النساء» وجود دارد. پیامبر(ص) دستور داد كه: «شب هنگام بعد از اتمام نماز، ابتدا زنان و سپس مردان از مسجد خارج شوند و در مسیر كوچه و خیابان، زنان از كنار و مردان از وسط حركت كنند». بدون شك یكی از عوامل شیوع فساد كه دامنگیر جهان امروز، بخصوص كشورهای غربی شده است، برداشتن حایل و حریم میان زن و مرد در ادارات، كارخانه‌ها و دیگر اماكن و محافل عمومی است. در این برخوردها معمولاً بذر فساد و گناه افشانده می‌شود و روز به روز ریشه می‌دواند. رسول خدا(ص) فرمود: «میان مردان و زنان نامحرم فاصله اندازید، زیرا، بر اثر ملاقات و اخلاط، گرفتار درد و بلایی می‌شوید كه دوا ندارد.