نوشته زیر برگرفته از کتاب «نسیم مهر» (متن پیاده شده برنامه پرسش و پاسخ رادیویی استاد حسین دهنوی) می باشد.
جواب:
بیشتر نوزادان در برابر خوردن دارو مقاومت مىكنند؛ اما چون دارو براى سلامت، و ویتامینهایى چون آد، مولتى ویتامین و قطره آهن براى رشد طبیعى آنان ضرورت دارد، نباید تسلیم مقاومتشان شوید؛ بنابراین، چارهاى جز استفاده از اهرم فشار ندارید و باید دارو را در حلق نوزاد بریزید؛ البته با آرامش نه عصبانیت.
با نشاندن او بر روى زانو و با استفاده از یك دست، حركاتش را مهار كنید و با دست دیگر، دارو را به وى بخورانید. شاید لازم باشد از همسرتان یا فرد دیگرى نیز كمك بگیرید.
با توجه به این كه داروهاى نوزادان به صورت شربت (مایع) است مىتوانید آن را با قطره چكان یا سرنگ بدون سوزن در دهانش بریزید. استفاده از این وسایل با توجه به حركات نوزاد، از قاشق بهتر است و دارو به طور كامل در دهان او قرار مىگیرد و مقدارى از آن بیرون نمىریزد. مراقب باشید كه دارو را با فشار به داخل گلو و مجراى تنفسى او نریزید.
طبیعى است كه استفاده شما از اهرم فشار، نوزادتان را عصبانى مىكند؛ بنابراین پس از خوراندن دارو نوازشش كنید.
خوراندن دارو را به شیرخوار، باید با سرعت انجام دهید؛ سپس او را با تكان دادن آرام كنید.
بسیارى از نوزادان به طور غریزى دهانشان را باز مىكنند؛ اما اگر فرزند شما با بستن دهان خود مقاومت مىكند، لحظهاى بینى او را بگیرید تا دهانش را براى تنفس باز كند.
زمانى كه مىخواهید به او دارو بدهید، برایش حرف بزنید.
در صورت موافقت پزشك یا داروساز مىتوانید دارو را همراه با مایعات كمكى و با شیشه به او بدهید؛ البته توجه داشته باشید كه میزان آن مایع کمکی، كمى اندك باشد تا تمام دارو به نوزاد برسد.
در صورت امكان تبدیل داروهاى خوردنى به تزریقى، از پزشك نوزادتان بخواهید تا به جاى شربت، آمپول تجویز كند. تزریق براى نوزادانى كه در برابر دارو مقاومت مىكنند، راحتتر است.
قطره چشم یا پماد چشمى را هنگامى كه خواب است، در چشم او بریزید یا به آن بمالید.
جواب:
دلیل مصرف دارو را برایش توضیح دهید و براى این كار از پزشك كمك بگیرید؛ توضیحات پزشك مؤثرتر است. داروها را به سربازان شجاعى تشبیه كنید كه مىتوانند با بیمارى او بجنگند.
بهتر است او را از طول دوره درمان هم آگاه كنید كه بداند لازم نیست همیشه دارو بخورد. براى این كار مىتوانید از یك تقویم دیوارى استفاده كنید و روى هر روزى را كه دارو مىخورد، خط بزنید.
هنگام دادن دارو به فرزندتان، رفتارى كاملا جدى داشته باشید و این كار را به گونهاى انجام دهید كه گویا حتى «تصور» نخوردن آن هم وجود ندارد. تزلزل شما هنگام خوراندن دارو، او را مقاومتر مىكند.
از فرزندتان براى خوردن دارو خواهش و التماس نكنید. همدردى با او و توضیح فراوان در این باره، او را به این باور مىرساند كه دارو را دوست ندارد.
به سبب خوراندن دارو، عذرخواهى نكنید؛ اما تشویق او پس از خوردن دارو بیسار مطلوب است. تشویق او مىتواند دادن یك خوردنى شیرین و خوشمزه باشد.
یكى از علل مقاومت كودكان در برابر دارو، این است كه فرد بزرگترى داروى بدمزهاى را در گلوى آنان مىریزد؛ پس اجازه دهید خودش دارو را در دهان بگذارد.
براى كاهش مقاومت فرزندتان هرگز ار راههاى نادرست استفاده نكنید. به دروغ به او نگویید كه دارو بدمزه نیست؛ اعتمادش از شما سلب خواهد شد.
دارو را هرگز با نام شربت یا شكلات یا آب نبات به او ندهید؛ زیرا ممكن است داروهاى دیگرى را نیز به جاى شكلات بخورد و در معرض تهدید قرار گیرد.
جواب:
1. او را به طور عملى با شیوه درست خوردن قرص آشنا سازید. با استفاده از قرصهاى ویتامین به او نشان دهید كه چگونه آن را را وسط زبان خود قرار مىدهید و با یك لیوان آب فرو مىدهید و اگر پایین نرفت، از لیوان دوم آب كمك مىگیرید؛
2. از او بخواهید همین عمل شما را در ذهن خود انجام دهد و تصور كند؛
3. اجازه دهید با تكهاى كوچك از هویج پخته یا لوبیاى پخته یا تكهاى كوچك از آب نبات تمرین كند. خوب است در ابتدا اندازه آنها از قرص واقعى كوچكتر باشد؛
4. قرص را به تكههاى كوچك تقسیم كنید تا آن را تكه تكه فرو دهد؛
5. استفاده از یك قاشق بستنى، ژله، فالودهى سیب، مربا یا عسل به فرو دادن قرص كمك مىكند؛ البته در صورتى كه از نظر پزشك یا داروساز، همراه كردن قرص با خوردنى دیگرى اشكال نداشته باشد؛
6. در صورت موافقت پزشك مىتوانید قرص را آسیاب كرده، به صورت پودر و مخلوط با كمى آب انگور یا آب آلو به او بدهید.
براى چكاندن قطره چشم، به او بگویید دراز بكشد و چشمهایش را ببندد و چند قطره از دارو را در گوشه چشم او بریزید تا وقتى چشم را باز مىكند، قطرههاى دارو به قرنیه برسد.
جواب:
علت اصلى مقاومت كودكان در برابر داروهاى مایع، طعم نامطلوب آنها است؛
پس بكوشید با راهكارهاى ذیل تا حد امكان این مشكل را كمتر كنید:
1. مصرف آب میوه خنك، خرده یخ یا خوردنىهایى با طعم نعناع قبل و بعد از مصرف دارو، مزه بد آن را كمتر مىكند؛
2. استفاده از قطره چكان یا سرنگ بدون سوزن، باعث مىشود كه دارو در قسمت انتهایى گلو قرار گیرد و طعم بد آن كمتر احساس شود؛
3. در صورت موافقت پزشك یا داروساز، داروهاى مایع را داخل خوردنى دیگرى مانند آب انگور یا آب آلو بریزید تا طعم بد آن را كمتر احساس كند.
توجه داشته باشید كه میزان خوردنى زیاد نباشد؛ زیرا ممكن است همه آن را نخورد و دارو به طور كامل مصرف نشود.
از مخلوط كردن دارو با نوشیدنىهایى كه دوست دارد (شیر، آب، پرتقال، آب سیب و...) بپرهیزید؛ زیرا ممكن است به جهت تغییر طعم آنها تا مدتى این نوشیدنى ها را نخورد.
_______________________
منبع:
نسیم مهر جلد 3، پرسش و پاسخ تربیت کودک و نوجوان؛ حسین دهنوی