بسم الله الرحمن الرحيم
استفتائات جمعیتی
سؤال 1- درحال حاضر كه سياست‌هاي كلي نظام در جهت افزايش نرخ باروري كل تغيير يافته متأسفانه هنوز آموزش‌ها، مشاوره‌ها و ارائه خدمات دروزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشكي بر اين اساس تغيير نيافته و شبكه دهها هزار نفري متشكل از به ورزان، كارشناسان و رابطان بهداشتي كه در گذشته در راستاي سياست‌هاي كنترلي عمل مي‌نمودند، همچنان بر اين اساس و يا به علت عدم تغييرات لازم در نحوه فعاليت‌ها در ابهام به سرمي‌برند، خواهشمند است با توجه به ارتزاق كليه عناصر اين سيستم از منابع نظام اسلامي، بفرمايند تعلل و تأخير در انجام اقدامات اصلاحي چه حكمي دارد؟
- آیت الله العظمی مکارم شیرازی: ادامه سیاست قبلی شرعا جایز نیست و باید پرسنل وزرات بهداشت ازآن خود داری کنند.
- آیت الله العظمی نوری همدانی: درفرض سوال تعلل و تاخیر جایز نیست و لازم است که یک تصمیم همگانی صورت بگیرد و اطاعت از مقام معظم رهبری واجب است. 1. کمکهای حکومت اسلامی در راه ایجاد کار و اشتغال برای جوانان و حل موضوع مسکن و تامین احتیاجات2. فرهنگسازی نسبت به مردم برای تسهیلات امر ازدواج و حذف تشریفات و تقلیل مهریه 3. ترغیب به تولید نسل و اعطای مزایا برای فرزندهایی که بوجود می آید با اولویتهایی در تعداد .
- آیت الله العظمی علوی گرگانی: لازم است که تمامی افرادی که در این زمینه کمترین فعالیتی دارند نسبت به وظائف خویش در جهت تشویق و ترغیب مردم و مراجعین آنها به کثرت جمعیت اقدام نمایند و تعلل و تاخیر در این کار ضمانت آور است و باید بدانند که حقوق دریافتی آنها شبه دارخواهد بود.
سؤال 2- همانطور كه واقفيد در بخش سلامت از بين سه مفهوم خواسته، تقاضا و نياز آنچه در اولويت است، نياز است. بنابراين اقدام به هر عملي بر اساس انديكاسيوني كه به لحاظ علمي پذيرفته است، صورت مي‌گيرد. در ارتباط با زايمان نيز، انديكاسيون‌هاي سزارين مشخص است، ولي به هر دليلي هم اكنون متخصصان زنان و زايمان و البته در مواردي خود زنان تمايل نشان مي‌دهند كه عمدتاً به علت كاهش درد ناشي از زايمان، به روش جراحي و سزارين زايمان داشته باشند و همين باعث شده كه ميزان سزارين در كشورمان به بيش از سه برابر ميانگين جهاني برسد. از طرفي سزارين در كاهش نرخ باروري كل كشور دخالت مستقيم دارد. زيرا احتمال تعدد بارداري را محدود مي‌كند. خواهشمند است با توجه به اينكه وزارت بهداشت برخلاف وظايف ذاتي خود يعنين ظارت نسبت به صدمات ناشي از اين نوع جراحي‌ها و قانونمندسازي فعاليت‌هاي متخصصان زنان و زايمان وسعي در تشويق آنها به ترويج زايمان‌هاي طبيعي در مواردي كه ضرورتي به سزارين نيست، توجه كافي ندارد، صراحتاً در اين ارتباط، نظر فقهي خود را اعلام فرمايند.
- آیت الله العظمی مکارم شیرازی: سزارین جز در موارد ضروری اشکال دارد و اطبای محترم باید مراقب این حکم الهی باشند و در غیر آن اقدام نکنند.
- آیت الله العظمی نوری همدانی : با توجه به آنچه مرقوم داشته اید در صورتی که سزارین ضرورت نداشته باشد جایز نیست و البته تشخیص ضرورت مربوط به پزشکان متخصص و متعهد است.
- آیت الله العظمی علوی گرگانی : سزارین تا زمانی که اضطرار و ضرورت نباشد حرام است و کسی که درخواست میکند فعل حرام انجام داده و پزشک اقدام کننده هم مرتکب حرام شده و هم ضمانت دیه بعهده اوست و هم مرتکب فعل جنایی شده است و وزارت بهداشت باید به وظیفه شرعی و قانونی خود نسبت به عدم اجراء سزارین مگر در موارد ضرورت عمل نماید.
سؤال 3- سياست‌هاي باروري دولت در جهت كاهش رشد جمعيت بود و بيش از 11 نوع روش پيشگيري از بارداري اعم از قرص،كاندوم،آمپول،كپسول،نورپلنت،IUD،NSV،TL،و… در برنامه‌هايي به نام سلامت مادر و كودك و باروري سالم تعبيه شده است. هم اكنون كه سياست باروري دولت بنابر سياست كلي نظام به افزايش نرخ باروري كل به بيش از حد جانشيني تغيير يافته است، تغييري در اين ارتباط حاصل نشده، خواهشمند است در اين خصوص و به ويژه عقيم‌ساز‌ي‌هاي دائمي كه غالباً نيز برگشت‌ناپذير هستند نظر خود را اعلام فرمائيد.آياروش‌هاييكهنقصعضووعقيميدرشرايطمعمولبرايمادردارد،مجازاست؟
- آیت الله العظمی مکارم شیرازی : در شرایط فعلی واجب است از تمام این روشها پرهیز شود.
- آیت الله العظمی نوری همدانی : خیر، جایز نیست.
- آیت الله العظمی علوی گرگانی : ما قبلا هم در استفتائات گذشته متذکر شده بودیم که بستن لوله اگر موجب نقص عضو شود حرام و پزشک مجری این کار مرتکب فعل حرام شده و ضمانت هم دارد.
سؤال 4- متأسفانه در حال حاضر تشويق به تك فرزندي رويه‌ي جايزي در اجتماع شمرده مي‌شود. در حاليكه مبادرت به اين مسئله، فرزندان و خانواده‌ها را با آسيب‌هايي رو برو ساخته و مي‌سازد. تك فرزندي زمينه رشد و تكامل كامل ذهني، رواني و مهارتي را در اكثر موارد از آنها مي‌گيرد و در آينده فرزندان آنها به ويژه در صورتي كه با تك فرزندي مثل خود ازدواج كنند، از ازدحام و فاميل مثل عمه، عمو، دايي و خاله بي‌بهره مي‌گيرند و به اين صورت خانواده‌هاي هسته‌اي شكل مي‌گيرندكه در آينده مشكلات بيشتري را به همراه خواهند داشت .خواهشمند است نظر خود را درباره پيشگيري از اين فرهنگ سازي و لزوم بيان روشن عوارض اين نوع موارد درجامعه به ويژه از ناحيه رسانه‌ها و افراد متخصص اعلام فرمائيد.
- آیت الله العظمی مکارم شیرازی: لازم است آگاهان عوارض سوء تک فرزندی را برای عموم مردم تبیین کنند تا افراد از آن بپرهیزند.
- آیت الله العظمی نوری همدانی : در فرض سوال تبیین آن برای مردم لازم است با توجه به آنچه که مرقوم داشته اید و امروز نقشه های دشمنان نیز روشن شده است لازم است که رسانه ها و افراد متخصص و هر عالمی که تاثیرگذار باشد همه و همه در ترغیب به تکثیر نسل اقدامات جدی و جمعی بعمل آورند.
- آیت الله العظمی علوی گرگانی : این فرهنگ، فرهنگ نسخه پیچیده غرب است که برای امت مسلمان پیچیده شده و لذا تمامی دست اندرکاران این مساله اعم از به ورزان، پرستاران، مسئولین بخشهای سلامت و پزشکان و جامعه بیمارستانی و رسانه ها لازم است که مردم را تشویق به کثرت جمعیت نمایند و هرکاری که باعث ترویج فرهنگ غرب شود حرام است.
سؤال 5- همانطور كه مستحضريد در كشور ما اقدام به زايمان به روش طبيعي جاي خود را به سزارين به صورت انتخابي داده است و متأسفانه هم اكنون بيش از 56 درصد زايمان‌ها به روش جراحي سزارين صورت مي‌گيرد. نظر به اينكه عمل سزارين علاوه بر اينكه زايمان را با خطر مواجه مي‌سازد در كاهش نرخ باروري كل هم تأثيرات واضحي دارد، به طوري كه با انجام اين عمل معمولاً ديگر تولد بيش از 2 و در نهايت سه بچه از نظر متخصصان به صلاح نيست، خواهشمند است نظر صريح فقهي خود را با توجه به شرايط موجود كشورمان كه نرخ باروري كل از حد جايگزيني (1/2 فرزند) هم پايين‌تر رفته بفرمایید؟
- آیت الله العظمی مکارم شیرازی: از جواب سوال دوم روشن شد.
- آیت الله العظمی نوری همدانی : از جواب 2 معلوم شد.
- آیت الله العظمی علوی گرگانی:سزارین مگر در موارد اضطرار و ضرورت حرام است و درخواست کننده سزارین مرتکب حرام می شود و پزشک مجری هم فعل حرام انجام داده و ضمان متهم دارد.
سؤال 6- برخلاف سياست‌هاي باروري دولت‌ها در كشور مختلف، كه با تغيير سياست‌ها، نحوه پشتيباني دولتي از روش‌هاي پيشگيري از بارداري نيز تغييرمي‌كند و سمت و سوي آموزش‌ها و مشاوره‌هاي باروري و نيز ارائه خدمات تغيير مي‌يابد، در كشور ما پس از بيش از ده بار ذكر رسمي و علني مقامات عاليرتبه از تريبون‌هاي عمومي نظام و به ويژه نظرات صريح اكثر مراجع عظام تقليد، نه تنها اعتناي لازم به اين مسئله صورت نگرفته، بلكه يك جريان سازماندهي شده خاص بعضاً با همنوايي و همدردي با سياست‌هاي جديد، همچنان فعاليت‌هاي ذيل سياست‌هاي قبلي را پي‌گيري مي كند. نظر صريح حضرتعالي در اين مورد چيست؟
- آیت الله العظمی مکارم شیرازی: لازم است با توجه به مشکلاتی که بر اثر تنزل زادوولد برای کشور پیدا شده و میشود، در برنامه های خود تجدید نظرکنند.
- آیت الله العظمی نوری همدانی: ما قبلا نظر خود را اعلام کردهایم که در شرایط کنونی تکثیر نسل لازم است و تمام افرادی که کار و نظرآنها دراین موضوع دخالت دارد باید در این مورد بسیج شوند و اقدام نمایند.
- آیت الله العظمی علوی گرگانی: قبلا توضیح داده شد که این فرهنگ، فرهنگ نسخه پیچیده غرب برای به انحطاط کشیدن جوامع اسلامی بالاخص جامعه شیعی است و کسانیکه در این راه قدم بر می دارند و نسبت به تحدید جمعیت فعالیت می کنند یا عامدا و عالما مجری نسخه غرب هستند و یا بدون علم این کار را انجام می دهند باید بدانند ترویج این فرهنگ حرام و نزد رسول مکرم اسلام صلی الله علیه و آله باید پاسخگو باشند.
سؤال 7- هر كدام از روش‌هاي پيشگيري از بارداري داراي مزايا و معايبي است. معمولاً به مراجعه كننده مزايا كم و بيش توضيح داده مي‌شود و بعضاً بزرگنمايي‌هايي هم در اين ارتباط صورت مي‌گيرد ولي معايب آن به روشني اظهار نمي‌شود به ويژه در مواردي كه جراحي‌هاي دائمي صورت مي‌گيرد و اين عملي بر خلاف منشور حقوق بيمار است. خواهشمند است در اين رابطه نظر حضرت عالي اعلام گردد.
- آیت الله العظمی مکارم شیرازی:امانت ایجاب می کند که پزشکان همه اینها را به اطلاع مراجعه کننده برسانند.
- آیت الله العظمی نوری همدانی : در فرض سوال لازم است صادقانه مطالب را به مراجعه کننده بگویند و منشور حقوق بیمار لازم است که مورد توجه قرار بگیرد.
- آیت الله العظمی علوی گرگانی : هرگونه عملی که موجب نقص عضو دائم و عقیم شدن دائم زن گردد حرام و مجری این عمل مرتکب حرام شده و ضمانت آور هم می باشد.
سؤال 8- اقدام به جراحي دائمي در جلوگيري از بارداري اعم از وازكتومي و توبكتومي در صورتي كه برخلاف قوانين كشور و لو با رضايت بيمار و ساير شرايط حاكم برآن گيرد، توسط پزشك معالج چه حكمي دارد؟
- آیت الله العظمی مکارم شیرازی: این کار جایز نیست.
- آیت الله العظمی نوری همدانی: رعایت قوانین اسلامی کشور لازم است و تخلف از آن از هر کس باشد جایز نیست.
- آیت الله العظمی علوی گرگانی: جراحی دائمی حرام است و رضایت بیمار دلیل بر ارتکاب این عمل نمی شود و پزشک مرتکب فعل حرام شده و ضامن هم می باشند.
سؤال 9- با توجه به دستور صريح قرآن كه يكي از اهداف مهم ازدواج را تكثير نسل عنوان مي‌كند، اعطاي مشوق‌هاي مادي كه غالباً هم غير قابل وصول است و ايجاد شيوه‌هاي پيچيده‌ي اداري براي اجراي آنها در برخي طرح‌هاي افزايش جمعيت، اين نگراني را پيش آورده كه در خصوص شكست اين نوع طرح‌ها، اصل فرزندآوري به ميزاني كه هم اكنون بدون اين مشوق‌ها در جريان است، آسيب ببيند و باز هم ميزان آن كاهش يابد. در صورتيكه برخي كارشناسي‌ها تأثير كم اين نوع مواد و تبصره‌هاي قانوني را تأييد و لزوم فرهنگ سازي و بازگشت به سبك زندگي سالم را در اين ارتباط تأكيد مي‌كند، خواهشمند است نظر خود را در اين خصوص اعلام فرمائيد.
- آیت الله العظمی مکارم شیرازی : به یقیین مهم همان فرهنگسازی است که تاثیر آن بیشتر است.
- آیت الله العظمی نوری همدانی : در فرض سوال لزوم فرهنگسازی برای افزایش نسل بعنوان یک اصل همیشه باید مورد نظر باشد.
- آیت الله العظمی علوی گرگانی : مسئولین قانونگذاری لازم است قوانین سابق که ناظر به تحدید جمعیت بوده را صراحتا لغو نمایند و قوانین تشویقی در این زمینه تصویب نمایند که تاخیر در این کار ضمانت آوراست.
سؤال 10- تك فرزندهابهسببتنهاييوعدمتوانمندي‌هاييكهبعضاًدرمحيطاطرافخودمي‌بينند،پدرومادررابهنوعيتحتفشارقرارمي‌دهندكهازتنهاييبهدرآينددرصورتيكهپدرومادربدونهيچمانعي،رغبتيبهفرزندآورينكندودرآيندهبهعلتهمينمسئله،اشكالاتيمتوجهآموزشوتربيتوعواطففرزندمي‌شود،آياگناهيمتوجهوالديناست؟خواهشمنداستنظرشفافخودرادراينزمينهاعلامداريد.
- آیت الله العظمی مکارم شیرازی: به یقیین تک فرزندی مشکلات زیادی برای آن فرزندان دارد و هرگاه این مشکلات جدی باشد، لازم است پدر و مادرها تجدید نظرکنند.
- آیت الله العظمی نوری همدانی: در فرض سوال از جواب های قبل این مطلب معلوم شد.
- آیت الله العظمی علوی گرگانی: اینگونه تفکرات یعنی تفکرات تک فرزندی یک نوع بدبینی به خداوند متعال است که چه بسا از مصادیق حرام باشد.
سؤال 11- امروزهمعلومشدهكهخوردنقرصواستفادهازبرخيآمپول‌هاوهورمون‌هابهمنظورپيشگيريازحاملگيدارايعوارضومعايبياست،بهويژهآنكهايناقلامطولانيمدتاستفادهشوند،مبادرتبهاينروش‌ها،چهحكميدارد؟
- آیت الله العظمی مکارم شیرازی: درصورتی که به تصدیق اطبای متعهد و آگاه ضرر مهمی داشته باشد، استفاده از آن جایز نیست.
- آیت الله العظمی نوری همدانی: در فرض سوال مبادرت به روشهایی که مرقوم داشته اید در شرایط فعلی جایز نیست.
- آیت الله العظمی علوی گرگانی: درصورتی که ضرر و زیان آنها قطعی است استفاده از آن بصورت طولانی جایز نیست.
سؤالات 12- درصورتيكهمتخصصانزنانوزايمانبهمنظوررفعحالت‌هاياورژانسيازخودودريافتوجهاضافي،بدوندليلپزشكيبيماران،راوادارسازندكهدرزايمانخودازيكعملكمعارضه (زايمانطبيعي) بهيكعملعارضه‌دار (جراحيسزارين) راضيشوند،ايناقدامآنهاچهحكميدارد؟
- آیت الله العظمی مکارم شیرازی: قبلا جواب داده شد.
- آیت الله العظمی نوری همدانی: در فرض سوال جایز نیست مگر آنکه ضرورتی در بین باشد.
- آیت الله العظمی علوی گرگانی: اینکار حرام و موجب ضمانت است و باعث وجوب دیه بر عهده پزشک هم خواهد بود.
سؤال 13- نظركليشماراجعبهسياست‌هايكاهشجمعيتدركشوردرشرايطكنونيچيست؟
همچنيندرصورتيكهمسامحهدراينخصوص،درآيندهكشورراباخطراتجدياقتصادي،فرهنگيودفاعيروبرونمايد،مقصرچهكسانيهستند؟
درضمندروضعيتفعليكهمسئولينخطرجديكاهشرشدجمعيتكشوردر 3-2 دهه‌يآيندهراطرحكرده‌اند،بي‌توجهيبهحلاينمسئلهبهويژهازسويبرخيدستگاه‌هايدولتيوصاحب‌نظراندخيلدرمسئلهچهحكميدارد؟
- آیت الله العظمی مکارم شیرازی: با توجه به اینکه خطرات کاهش جمعیت روشن شده، باید این مسئله جدی گرفته شود و به هرنحو ممکن از آن جلوگیری نمایند و ما نظرات خود را مشروحا گفته ایم.
- آیت الله العظمی نوری همدانی: بی توجهی به موضوعی که مرقوم داشته اید باید بعنوان یک منکر در اجتماع اسلامی مورد نهی و منع قرار بگیرد تا همگان وظیفه اسلامی خود را انجام بدهند.
- آیت الله العظمی علوی گرگانی: به نظر می رسد که در این مقطع از زمان که کشور در خطر پیرشدن جمعیت پیش میرود بر تمامی آحاد مردم مسلمان، بخصوص زوجین جوان و قابل ازدیاد نسل لازم است که در این امر مهم اقدام لازم را بکار برند و بر مسئولین بالخصوص نمایندگان مجلس و وزارت بهداشت لازم است که تمام راههای قانونی را که باعث میشود جمعیت کشور زیاد شود فراهم نمایند و قوانین سابق را ملغی نمایند و بر کادر پزشکی و سلامت و بیمارستانی لازم است که نسبت به عملکرد سابق خود تجدید نظر نمایند و مردم را نسبت به ازدیاد نسل تشویق نمایند.
